English    Türkçe    فارسی   

5
2618-2642

  • دیدمت در جوع کلب و بی‌نوا  ** می‌شتابیدم که آیی تا دوا 
  • I saw you were ravenously hungry and without food, (therefore) I was making haste so that you might attain to the remedy;
  • ورنه با تو گفتمی شرح طلسم  ** که آن خیالی می‌نماید نیست جسم 
  • Otherwise I would have explained the spell to you: it (the lion) presents itself as an apparition, it is not a (real) body.”
  • جواب گفتن خر روباه را 
  • The reply of the ass to the fox.
  • گفت رو رو هین ز پیشم ای عدو  ** تا نبینم روی تو ای زشت‌رو  2620
  • “Hark,” cried the ass, “begone, begone from my presence, O enemy, that I may not see your face, O ugly one!
  • آن خدایی که ترا بدبخت کرد  ** روی زشتت را کریه و سخت کرد 
  • That God who made you ill-fated hath made your ugly face detestable and impudent.
  • با کدامین روی می‌آیی به من  ** این چنین سغری ندارد کرگدن 
  • With what face do you come to me? The rhinoceros has not such a hard skin (as you have).
  • رفته‌ای در خون جانم آشکار  ** که ترا من ره‌برم تا مرغزار 
  • You manifestly attempted to shed my life-blood, saying, ‘I will guide you to the meadow,’
  • تا بدیدم روی عزرائیل را  ** باز آوردی فن و تسویل را 
  • So that I beheld the face of Azrael; (now) again you have brought cunning and plausible suggestion (to bear on me).
  • گرچه من ننگ خرانم یا خرم  ** جانورم جان دارم این را کی خرم  2625
  • Though I am a disgrace to the asses or an ass (myself), (yet) I am possessed of life, I have a vital spirit: how should I purchase (accept and believe) this (palaver)?
  • آنچ من دیدم ز هول بی‌امان  ** طفل دیدی پیر گشتی در زمان 
  • If a child had seen the pitiless horror that I saw, it would instantly have become old.
  • بی‌دل و جان از نهیب آن شکوه  ** سرنگون خود را در افکندم ز کوه 
  • Deprived of heart and soul by dread of that awful object, I threw myself headlong from the mountain.
  • بسته شد پایم در آن دم از نهیب  ** چون بدیدم آن عذاب بی‌حجاب 
  • My legs were tied (paralysed) by terror as soon as I perceived that (cruel) torment without (any) barrier (between it and me).
  • عهد کردم با خدا کای ذوالمنن  ** برگشا زین بستگی تو پای من 
  • I made a promise to God, crying, ‘O gracious One, do Thou loose my legs from this bondage,
  • تا ننوشم وسوسه‌ی کس بعد ازین  ** عهد کردم نذر کردم ای معین  2630
  • So that henceforth I may not listen to any one's temptation: I promise, I vow (that I will not listen), O Helper!’
  • حق گشاده کرد آن دم پای من  ** زان دعا و زاری و ایمای من 
  • Thereupon God loosed my legs because of my prayer and humble entreaty and indication (of abasement);
  • ورنه اندر من رسیدی شیر نر  ** چون بدی در زیر پنجه‌ی شیر خر 
  • Else the fierce lion would have overtaken me: how would an ass have fared in the grip of a lion?
  • باز بفرستادت آن شیر عرین  ** سوی من از مکر ای بس القرین 
  • Now the lion of the jungle has sent you to me again for the purpose of deceit, O evil companion that you are!”
  • حق ذات پاک الله الصمد  ** که بود به مار بد از یار بد 
  • (I swear) by the truth of the Holy Person of Allah, the Lord, that a malign snake is better than a malign friend.
  • مار بد جانی ستاند از سلیم  ** یار بد آرد سوی نار مقیم  2635
  • The malign snake takes a soul (life) from the man it has bitten; the malign friend leads him into the everlasting Fire.
  • از قرین بی‌قول و گفت و گوی او  ** خو بدزدد دل نهان از خوی او 
  • Thy heart secretly steals its disposition from the disposition of thy companion, without speech and talk on his part.
  • چونک او افکند بر تو سایه را  ** دزدد آن بی‌مایه از تو مایه را 
  • When he casts his shadow over thee, that unprincipled one steals away thy principles from thee.
  • عقل تو گر اژدهایی گشت مست  ** یار بد او را زمرد دان که هست 
  • (Even) if thy reason has become (as strong as) a furious dragon, know that the evil companion is an emerald to it.
  • دیده‌ی عقلت بدو بیرون جهد  ** طعن اوت اندر کف طاعون نهد 
  • Through him the eye of thy reason starts out (of the socket): his (vicious) thrusts deliver thee into the hands of pestilence.
  • جواب گفتن روبه خر را 
  • The answer of the fox to the ass.
  • گفت روبه صاف ما را درد نیست  ** لیک تخییلات وهمی خورد نیست  2640
  • The fox said, “There are no dregs in my pure liquor, but the illusions of imagination are not small.
  • این همه وهم توست ای ساده‌دل  ** ورنه بر تو نه غشی دارم نه غل 
  • All this is your imagination, O simpleton, for I bear no malice and rancour against you.
  • از خیال زشت خود منگر به من  ** بر محبان از چه داری س ظن 
  • Do not regard me from (the standpoint of) your evil fancy: wherefore do you cherish ill thoughts against your lovers?