English    Türkçe    فارسی   

5
314-338

  • حرفهای طرفه بر لوح خیال  ** بر نوشته چشم و عارض خد و خال 
  • بر عدم باشم نه بر موجود مست  ** زانک معشوق عدم وافی‌ترست  315
  • عقل را خط خوان آن اشکال کرد  ** تا دهد تدبیرها را زان نورد 
  • تمثیل لوح محفوظ و ادراک عقل هر کسی از آن لوح آنک امر و قسمت و مقدور هر روزه‌ی ویست هم چون ادراک جبرئیل علیه‌السلام هر روزی از لوح اعظم عقل مثال جبرئیلست و نظر او به تفکر به سوی غیبی که معهود اوست در تفکر و اندیشه‌ی کیفیت معاش و بیرون شو کارهای هر روزینه مانند نظر جبرئیلست در لوح و فهم کردن او از لوح 
  • چون ملک از لوح محفوظ آن خرد  ** هر صباحی درس هر روزه برد 
  • بر عدم تحریرها بین بی‌بنان  ** و از سوادش حیرت سوداییان 
  • هر کسی شد بر خیالی ریش گاو  ** گشته در سودای گنجی کنج‌کاو 
  • از خیالی گشته شخصی پرشکوه  ** روی آورده به معدنهای کوه  320
  • وز خیالی آن دگر با جهد مر  ** رو نهاده سوی دریا بهر در 
  • وآن دگر بهر ترهب در کنشت  ** وآن یکی اندر حریصی سوی کشت 
  • از خیال آن ره‌زن رسته شده  ** وز خیال این مرهم خسته شده 
  • در پری‌خوانی یکی دل کرده گم  ** بر نجوم آن دیگری بنهاده سم 
  • این روشها مختلف بیند برون  ** زان خیالات ملون ز اندرون  325
  • این در آن حیران شده کان بر چیست  ** هر چشنده آن دگر را نافیست 
  • آن خیالات ار نبد نامتلف  ** چون ز بیرون شد روشها مختلف 
  • قبله‌ی جان را چو پنهان کرده‌اند  ** هر کسی رو جانبی آورده‌اند 
  • تمثیل روشهای مختلف و همتهای گوناگون به اختلاف تحری متحریان در وقت نماز قبله را در وقت تاریکی و تحری غواصان در قعر بحر 
  • هم‌چو قومی که تحری می‌کنند  ** بر خیال قبله سویی می‌تنند 
  • چونک کعبه رو نماید صبحگاه  ** کشف گردد که کی گم کردست راه  330
  • یا چو غواصان به زیر قعر آب  ** هر کسی چیزی همی‌چیند شتاب 
  • بر امید گوهر و در ثمین  ** توبره پر می‌کنند از آن و این 
  • چون بر آیند از تگ دریای ژرف  ** کشف گردد صاحب در شگرف 
  • وآن دگر که برد مروارید خرد  ** وآن دگر که سنگ‌ریزه و شبه برد 
  • هکذی یبلوهم بالساهره  ** فتنة ذات افتضاح قاهره  335
  • هم‌چنین هر قوم چون پروانگان  ** گرد شمعی پرزنان اندر جهان 
  • خویشتن بر آتشی برمی‌زنند  ** گرد شمع خود طوافی می‌کنند 
  • بر امید آتش موسی بخت  ** کز لهیبش سبزتر گردد درخت