English    Türkçe    فارسی   

5
3555-3579

  • بنده‌ی ما را چرا آزرد دل  ** کرد ما را پیش مهمانان خجل  3555
  • Why did he vex the heart of my slave and put me to shame before my guests?

  • شربتی که به ز خون اوست ریخت  ** این زمان هم‌چون زنان از ما گریخت 
  • He spilt a beverage that is better than his (own) blood, and now he has fled from me, like women.

  • لیک جان از دست من او کی برد  ** گیر هم‌چون مرغ بالا بر پرد 
  • But how shall he save his life from my hand? (Even) suppose that he flies up on high like a bird,

  • تیر قهر خویش بر پرش زنم  ** پر و بال مردریگش بر کنم 
  • I will shoot the arrow of my vengeance at his wings, I will tear out his good-for-nothing wings and feathers.

  • گر رود در سنگ سخت از کوششم  ** از دل سنگش کنون بیرون کشم 
  • If he enter the hard rock (to escape) from my pursuit, I will drag him forth from the heart of the rock just now.

  • من برانم بر تن او ضربتی  ** که بود قوادکان را عبرتی  3560
  • I will inflict on his body such a blow as will be a warning to base scoundrels.

  • با همه سالوس با ما نیز هم  ** داد او و صد چو او این دم دهم 
  • Hypocrisy to all and even to me! I will give him and a hundred like him their due at this moment.”

  • خشم خون‌خوارش شده بد سرکشی  ** از دهانش می بر آمد آتشی 
  • His (the Amír's) bloodthirsty wrath had become a rebel: a fire (of rage) was coming up from his mouth.

  • دو بار دست و پای امیر را بوسیدن و لابه کردن شفیعان و همسایگان زاهد 
  • How the neighbours of the ascetic, who were interceding for him, kissed the hands and feet of the Amír and humbly entreated him a second time.

  • آن شفیعان از دم هیهای او  ** چند بوسیدند دست و پای او 
  • At the breath of his clamour those intercessors kissed his hands and feet several times,

  • کای امیر از تو نشاید کین کشی  ** گر بشد باده تو بی‌باده خوشی 
  • Saying, “O Amír, it does not beseem thee to exact vengeance: if the wine is gone, (yet) thou art delicious without wine.

  • باده سرمایه ز لطف تو برد  ** لطف آب از لطف تو حسرت خورد  3565
  • Wine derives its original substance from thy goodliness; the goodliness of water regrets (its lack of) thy goodliness.

  • پادشاهی کن ببخشش ای رحیم  ** ای کریم ابن الکریم ابن الکریم 
  • Act royally, forgive him, O merciful one, O generous son of a generous sire and grandsire.

  • هر شرابی بنده‌ی این قد و خد  ** جمله مستان را بود بر تو حسد 
  • Every wine is the slave of this (comely) figure and (fair) cheek (of thine): all the drunken feel envy of thee.

  • هیچ محتاج می گلگون نه‌ای  ** ترک کن گلگونه تو گلگونه‌ای 
  • Thou hast no need of rosy wine: take leave of (its) rosiness, thou (thyself) art (its) rosiness.

  • ای رخ چون زهره‌ات شمس الضحی  ** ای گدای رنگ تو گلگونه‌ها 
  • O thou whose Venus-like countenance is (bright as) the morning sun, O thou of whose colour (all) rosinesses are beggars,

  • باده کاندر خنب می‌جوشد نهان  ** ز اشتیاق روی تو جوشد چنان  3570
  • The wine that is bubbling invisibly in the jar bubbles thus from longing for thy face.

  • ای همه دریا چه خواهی کرد نم  ** وی همه هستی چه می‌جویی عدم 
  • O thou who art the whole sea, what wilt thou do with dew? And O thou who art the whole of existence, why art thou seeking non-existence?

  • ای مه تابان چه خواهی کرد گرد  ** ای که مه در پیش رویت روی‌زرد 
  • O resplendent Moon, what wilt thou do with the dust, O thou beside whose face the moon is pallid?

  • تاج کرمناست بر فرق سرت  ** طوق اعطیناک آویز برت 
  • Thou art lovely and beautiful and the mine (source) of every loveliness: why indeed shouldst thou lay thyself under obligations to wine?

  • تو خوش و خوبی و کان هر خوشی  ** تو چرا خود منت باده کشی 
  • The tiara of We have honoured (the sons of Adam) is on the crown of thy head; the collar of We have given thee hangs on thy breast.

  • جوهرست انسان و چرخ او را عرض  ** جمله فرع و پایه‌اند و او غرض  3575
  • Man is the substance, and the celestial sphere is his accident; all things are (like) a branch or the step of a ladder: he is the object.

  • ای غلامت عقل و تدبیرات و هوش  ** چون چنینی خویش را ارزان فروش 
  • O thou to whom reason and foresight and intelligence are slaves, how art thou selling thyself so cheaply?

  • خدمتت بر جمله هستی مفترض  ** جوهری چون نجده خواهد از عرض 
  • Service to thee is imposed on all existence as a duty: how should a substance beg for help from an accident?

  • علم جویی از کتبها ای فسوس  ** ذوق جویی تو ز حلوا ای فسوس 
  • Thou seekest knowledge from books—oh, ridiculous! Thou seekest pleasure from halwá (sweetmeats)—oh, ridiculous!

  • بحر علمی در نمی پنهان شده  ** در سه گز تن عالمی پنهان شده 
  • Thou art the sea of knowledge hidden in a dewdrop; thou art the universe hidden in a body three ells long.