خود دلت چون می‌دهد تا این حلل ** بر کنی اندازیش اندر وحل

هر پرت را از عزیزی و پسند ** حافظان در طی مصحف می‌نهند

بهر تحریک هوای سودمند ** از پر تو بادبیزن می‌کنند 540

این چه ناشکری و چه بی‌باکیست ** تو نمی‌دانی که نقاشش کیست

یا همی‌دانی و نازی می‌کنی ** قاصدا قلع طرازی می‌کنی

ای بسا نازا که گردد آن گناه ** افکند مر بنده را از چشم شاه

ناز کردن خوشتر آید از شکر ** لیک کم خایش که دارد صد خطر

ایمن آبادست آن راه نیاز ** ترک نازش گیر و با آن ره بساز 545

ای بسا نازآوری زد پر و بال ** آخر الامر آن بر آن کس شد وبال

خوشی ناز ار دمی بفرازدت ** بیم و ترس مضمرش بگدازدت

وین نیاز ار چه که لاغر می‌کند ** صدر را چون بدر انور می‌کند

چون ز مرده زنده بیرون می‌کشد ** هر که مرده گشت او دارد رشد

چون ز زنده مرده بیرون می‌کند ** نفس زنده سوی مرگی می‌تند 550

مرده شو تا مخرج الحی الصمد ** زنده‌ای زین مرده بیرون آورد

دی شوی بینی تو اخراج بهار ** لیل گردی بینی ایلاج نهار

بر مکن آن پر که نپذیرد رفو ** روی مخراش از عزا ای خوب‌رو

آنچنان رویی که چون شمس ضحاست ** آنچنان رخ را خراشیدن خطاست

زخم ناخن بر چنان رخ کافریست ** که رخ مه در فراق او گریست 555

یا نمی‌بینی تو روی خویش را ** ترک کن خوی لجاج اندیش را

در بیان آنک صفا و سادگی نفس مطمنه از فکرتها مشوش شود چنانک بر روی آینه چیزی نویسی یا نقش کنی اگر چه پاک کنی داغی بماند و نقصانی

روی نفس مطمنه در جسد ** زخم ناخنهای فکرت می‌کشد

فکرت بد ناخن پر زهر دان ** می‌خراشد در تعمق روی جان

تا گشاید عقده‌ی اشکال را ** در حدث کردست زرین بیل را

عقده را بگشاده گیر ای منتهی ** عقده‌ی سختست بر کیسه‌ی تهی 560

دز گشاد عقده‌ها گشتی تو پیر ** عقده‌ی چندی دگر بگشاده گیر

عقده‌ای که آن بر گلوی ماست سخت ** که بدانی که خسی یا نیک‌بخت