English    Türkçe    فارسی   

5
901-925

  • زانک آن صاحب دل با کر و فر  ** هست در بازار ما معیوب‌خر 
  • Because the august owner of the Heart is a buyer of damaged goods in our bazaar.
  • صاحب دل جو اگر بی‌جان نه‌ای  ** جنس دل شو گر ضد سلطان نه‌ای 
  • Seek the owner of the Heart, if thou art not soulless: become a congener of the Heart, if thou art not an adversary of the (spiritual) Sultan.
  • آنک زرق او خوش آید مر ترا  ** آن ولی تست نه خاص خدا 
  • (But) that one whose hypocrisy pleases thee, he is (only) thy saint, (he is) not the elect of God.
  • هر که او بر خو و بر طبع تو زیست  ** پیش طبع تو ولی است و نبیست 
  • Whosoever lives in accordance with thy disposition and nature seems to thy (carnal) nature to be a saint and a prophet.
  • رو هوا بگذار تا بویت شود  ** وان مشام خوش عبرجویت شود  905
  • Go, renounce sensuality in order that the (spiritual) scent may be thine and that the sweet ambergris-seeking organ of smell may be thine.
  • از هوارانی دماغت فاسدست  ** مشک و عنبر پیش مغزت کاسدست 
  • Thy brain (organ of smell) is corrupted by sensual indulgence: to thy (olfactory) sense musk and ambergris are unsalable.
  • حد ندارد این سخن و آهوی ما  ** می‌گریزد اندر آخر جابجا 
  • This discourse hath no bound, and (meanwhile) our gazelle is running to and fro in flight in the stable.
  • بقیه‌ی قصه‌ی آهو و آخر خران 
  • The remainder of the Story of the gazelle in the donkey-stable.
  • روزها آن آهوی خوش‌ناف نر  ** در شکنجه بود در اصطبل خر 
  • During (many) days the sweet-navelled male gazelle was in torment in the donkey-stable,
  • مضطرب در نزع چون ماهی ز خشک  ** در یکی حقه معذب پشک و مشک 
  • Like a fish wriggling in the death-agony from (being kept on) dry ground, (or like) dung and musk tortured (by being kept) in the same box.
  • یک خرش گفتی که ها این بوالوحوش  ** طبع شاهان دارد و میران خموش  910
  • One donkey would say to his neighbour, “Ha! this wild fellow has the nature of kings and princes. Hush!”
  • وآن دگر تسخر زدی کز جر و مد  ** گوهر آوردست کی ارزان دهد 
  • And the other would mock, saying, “By (constant) ebb and flow he has gained a pearl: how should he sell cheaply?”
  • وآن خری گفتی که با این نازکی  ** بر سریر شاه شو گو متکی 
  • And another donkey would say, “With this fastidiousness (of his), let him recline on the imperial throne!”
  • آن خری شد تخمه وز خوردن بماند  ** پس برسم دعوت آهو را بخواند 
  • A certain donkey became ill with indigestion and was unable to eat; therefore he gave the gazelle a formal invitation (to dine).
  • سر چنین کرد او که نه رو ای فلان  ** اشتهاام نیست هستم ناتوان 
  • He (the gazelle) shook his head, (as though to say), “Nay, begone, O such-and such: I have no appetite, I am unwell.”
  • گفت می‌دانم که نازی می‌کنی  ** یا ز ناموس احترازی می‌کنی  915
  • He (the donkey) replied, “I know that you are showing disdain, or holding aloof in regard for your reputation.”
  • گفت او با خود که آن طعمه‌ی توست  ** که از آن اجزای تو زنده و نوست 
  • He (the gazelle) said to himself, “That (which you offer me) is your food, whereby your limbs are revived and renewed.
  • من الیف مرغزاری بوده‌ام  ** در زلال و روضه‌ها آسوده‌ام 
  • I have been familiar with a (beauteous) pasture, I have reposed amongst (rivulets of) clear water and meadows.
  • گر قضا انداخت ما را در عذاب  ** کی رود آن خو و طبع مستطاب 
  • If Destiny has cast me into torment, (yet) how should that goodly disposition and nature depart (from me)?
  • گر گدا گشتم گدارو کی شوم  ** ور لباسم کهنه گردد من نوم 
  • If I have become a beggar, (yet) how should I have the face (impudence and greed) of a beggar? And if my (bodily) raiment become old, (yet) I am (spiritually) new.
  • سنبل و لاله و سپرغم نیز هم  ** با هزاران ناز و نفرت خورده‌ام  920
  • I have eaten hyacinth and anemone and sweet basil too with a thousand disdains and disgusts.”
  • گفت آری لاف می‌زن لاف‌لاف  ** در غریبی بس توان گفتن گزاف 
  • He (the donkey) said, “Yes; boast and boast and boast away! In a strange country one can utter many an idle brag.”
  • گفت نافم خود گواهی می‌دهد  ** منتی بر عود و عنبر می‌نهد 
  • He (the gazelle) replied, “Truly my navel (musk-gland) bears (me) witness: it confers a (great) favour (even) on aloes-wood and ambergris.
  • لیک آن را کی شنود صاحب‌مشام  ** بر خر سرگین‌پرست آن شد حرام 
  • But who will hearken to (perceive) that? (Only) he that hath the (spiritual) sense of smell. ’Tis taboo for the donkey addicted to dung.
  • خر کمیز خر ببوید بر طریق  ** مشک چون عرضه کنم با این فریق 
  • The donkey smells donkey's urine on the road: how should I offer musk to (creatures of) this class?”
  • بهر این گفت آن نبی مستجیب  ** رمز الاسلام فی‌الدنیا غریب  925
  • Hence the Prophet, (who was always) responsive (to the Divine command), spake, the parable, “Islam is a stranger in this world,”