English    Türkçe    فارسی   

6
1274-1298

  • باز او آن عشرها را با خدو  ** می‌بچفسانید بر اطراف رو 
  • Then she would stick them on again with spittle on all sides of her face,

  • باز چادر راست کردی آن تکین  ** عشرها افتادی از رو بر زمین  1275
  • And once more that bezel (paragon of beauty) would arrange her veil, and (again) the bits of the Book would fall from her face to the ground.

  • چون بسی می‌کرد فن و آن می‌فتاد  ** گفت صد لعنت بر آن ابلیس باد 
  • Since they always dropped off though she tried many an artifice, (at last) she exclaimed, “A hundred curses on Iblís!”

  • شد مصور آن زمان ابلیس زود  ** گفت ای قحبه‌ی قدید بی‌ورود 
  • Immediately Iblís took (visible) shape and said (to her), “O luckless dried-up harlot,

  • من همه عمر این نیندیشیده‌ام  ** نه ز جز تو قحبه‌ای این دیده‌ام 
  • In all my life I have never thought of this: I have never seen this (impiety practised) by any harlot except thee.

  • تخم نادر در فضیحت کاشتی  ** در جهان تو مصحفی نگذاشتی 
  • Thou hast sown unique seed in (the field of) infamy: thou hast not left a single Scripture (Qur’án) in the world.

  • صد بلیسی تو خمیس اندر خمیس  ** ترک من گوی ای عجوزه‌ی دردبیس  1280
  • Thou art a hundred Devils, troop on troop: let me alone, O foul hag!”

  • چند دزدی عشر از علم کتاب  ** تا شود رویت ملون هم‌چو سیب 
  • How long will you steal portions of the lore of the Book, in order that your face may be coloured like an apple?

  • چند دزدی حرف مردان خدا  ** تا فروشی و ستانی مرحبا 
  • How long will you steal the words of the men of God, that you may sell (them) and obtain applause (from the crowd)?

  • رنگ بر بسته ترا گلگون نکرد  ** شاخ بر بسته فن عرجون نکرد 
  • The daubed-on colour never made you (really) rosy; the tied-on bough never performed the function of the (fruit-bearing) stump (from which the dates are cut off).

  • عاقبت چون چادر مرگت رسد  ** از رخت این عشرها اندر فتد 
  • At last, when the veil of death comes over you, these bits of the Book drop away from your face.

  • چونک آید خیزخیزان رحیل  ** گم شود زان پس فنون قال و قیل  1285
  • When the call comes to arise and depart, thereafter (all) the arts of disputation vanish.

  • عالم خاموشی آید پیش بیست  ** وای آنک در درون انسیش نیست 
  • The world of silence comes into view. Stop (talking)! Alas for him that hath not a familiarity (with silence) within him!

  • صیقلی کن یک دو روزی سینه را  ** دفتر خود ساز آن آیینه را 
  • Polish your breast (heart) for a day or two: make that mirror your book (of meditation),

  • که ز سایه‌ی یوسف صاحب‌قران  ** شد زلیخای عجوز از سر جوان 
  • For from (seeing) the reflexion of the imperial Joseph old Zalíkhá became young anew.

  • می‌شود مبدل به خورشید تموز  ** آن مزاح بارد برد العجوز 
  • The chilly temperature of “the old woman's cold spell” is changed (into heat) by the sun of Tamúz (July).

  • می‌شود مبدل بسوز مریمی  ** شاخ لب خشکی به نخلی خرمی  1290
  • A dry-lipped bough is changed into a flourishing palm-tree by the burning (anguish) of a Mary.

  • ای عجوزه چند کوشی با قضا  ** نقد جو اکنون رها کن ما مضی 
  • O (you who are like the) old woman, how long will you strive with the (Divine) destiny? Seek the cash now: let bygones be.

  • چون رخت را نیست در خوبی امید  ** خواه گلگونه نه و خواهی مداد 
  • Since your face hath no hope of (acquiring) beauty, you may either put rouge (on it) or, if you wish, ink.

  • حکایت آن رنجور کی طبیب درو اومید صحت ندید 
  • Story of the sick man of whose recovery the physician despaired.

  • آن یکی رنجور شد سوی طبیب  ** گفت نبضم را فرو بین ای لبیب 
  • A certain sick man went to a physician and said, “Feel my pulse, O sagacious one,

  • که ز نبض آگه شوی بر حال دل  ** که رگ دستست با دل متصل 
  • That by (feeling) the pulse you may diagnose the state of my heart, for the hand-vein is connected with the heart.”

  • چونک دل غیبست خواهی زو مثال  ** زو بجو که با دلستش اتصال  1295
  • Since the heart is invisible, if you want a symbol of it, seek (it) from him who hath connexion with the heart.

  • باد پنهانست از چشم ای امین  ** در غبار و جنبش برگش ببین 
  • The wind is hidden from the eye, O trusty (friend), (but) see it in the dust and in the movement of the leaves,

  • کز یمینست او وزان یا از شمال  ** جنبش برگت بگوید وصف حال 
  • (And observe) whether it is blowing from the right or from the left: the movement of the leaves will describe its condition to you.

  • مستی دل را نمی‌دانی که کو  ** وصف او از نرگس مخمور جو 
  • (If) you know not intoxication of the heart (and ask) where (it is), seek the description of it from the inebriated (languid) eye.