English    Türkçe    فارسی   

6
207-231

  • در نبی بشنو بیانش از خدا  ** آیت اشفقن ان یحملنها 
  • Hearken to the explanation thereof given by God in the Qur’án, (namely) the Verse they shrank from bearing it.

  • این تردد هست در دل چون وغا  ** کین بود به یا که آن حال مرا 
  • This perplexity in the heart is like war: (when a man is perplexed he says, “I wonder) whether this is better for my case or that.”

  • در تردد می‌زند بر همدگر  ** خوف و اومید بهی در کر و فر 
  • In perplexity the fear (of failure) and the hope of success are always in conflict with each other, (now) advancing and (now) retreating.

  • مناجات و پناه جستن به حق از فتنه‌ی اختیار و از فتنه‌ی اسباب اختیار کی سماوات و ارضین از اختیار و اسباب اختیار شکوهیدند و ترسیدند و خلقت آدمی مولع افتاد بر طلب اختیار و اسباب اختیار خویش چنانک بیمار باشد خود را اختیار کم بیند صحت خواهد کی سبب اختیارست تا اختیارش بیفزاید و منصب خواهد تا اختیارش بیفزاید و مهبط قهر حق در امم ماضیه فرط اختیار و اسباب اختیار بوده است هرگز فرعون بی‌نوا کس ندیده است 
  • A prayer and a seeking refuge with God from the temptation of free-will and from the temptation of those things that minister to free-will; for the heavens and the earths dreaded and feared free-will and the things that minister to it, while the nature of Man is addicted to seeking free-will and all that ministers to his free-will; as (for example) if he is sick he feels himself to have little free-will and desires health, which ministers to free-will, in order that his free-will may be increased; and he desires high office in order that his free-will may be increased. And it was excess of free-will and of whatever ministers to it that caused the wrath of God to fall upon the peoples of the past. No one ever saw Pharaoh destitute.

  • اولم این جزر و مد از تو رسید  ** ورنه ساکن بود این بحر ای مجید  210
  • From Thee first came this ebb and flow within me; else, O glorious One, this sea (of mine) was still.

  • هم از آنجا کین تردد دادیم  ** بی‌تردد کن مرا هم از کرم 
  • From the same source whence Thou gavest me this perplexity, graciously (now) make me unperplexed likewise.

  • ابتلاام می‌کنی آه الغیاث  ** ای ذکور از ابتلاات چون اناث 
  • Thou art afflicting me. Ah, help (me), O Thou by whose affliction men are (made weak) as women.

  • تا بکی این ابتلا یا رب مکن  ** مذهبی‌ام بخش و ده‌مذهب مکن 
  • How long (will) this affliction (continue)? Do not (afflict me), O Lord! Bestow on me one path, do not make me follow ten paths!

  • اشتری‌ام لاغری و پشت ریش  ** ز اختیار هم‌چو پالان‌شکل خویش 
  • I am (like) an emaciated camel, and my back is wounded by my free-will which resembles a pack-saddle.

  • این کژاوه گه شود این سو گران  ** آن کژاوه گه شود آن سو کشان  215
  • At one moment this pannier weighs heavily on this side, at another moment that pannier sags to that side.

  • بفکن از من حمل ناهموار را  ** تا ببینم روضه‌ی ابرار را 
  • Let the ill-balanced load drop from me, that I may behold the meadow of the pious.

  • هم‌چو آن اصحاب کهف از باغ جود  ** می‌چرم ایقاظ نی بل هم رقود 
  • (Then), like the Fellows of the Cave, I shall browse on the orchard of Bounty— not awake, nay, they are asleep.

  • خفته باشم بر یمین یا بر یسار  ** برنگردم جز چو گو بی‌اختیار 
  • I shall recline on the right or on the left, I shall not roll save involuntarily, like a ball,

  • هم به تقلیب تو تا ذات الیمین  ** یا سوی ذات الشمال ای رب دین 
  • Just as Thou, O Lord of the Judgement, turnest me over either to the right or to the left.

  • صد هزاران سال بودم در مطار  ** هم‌چو ذرات هوا بی‌اختیار  220
  • Hundreds of thousands of years I was flying (to and fro) involuntarily, like the motes in the air.

  • گر فراموشم شدست آن وقت و حال  ** یادگارم هست در خواب ارتحال 
  • If I have forgotten that time and state, (yet) the migration in sleep (to the spiritual world) recalls it to my memory.

  • می‌رهم زین چارمیخ چارشاخ  ** می‌جهم در مسرح جان زین مناخ 
  • (Every night) I escape from this four-branched cross and spring away from this (confined) halting-place into the (spacious) pasture of the spirit.

  • شیر آن ایام ماضیهای خود  ** می‌چشم از دایه‌ی خواب ای صمد 
  • From the nurse, Sleep, I suck the milk of those bygone days of mine, O Lord.

  • جمله عالم ز اختیار و هست خود  ** می‌گریزد در سر سرمست خود 
  • All the (people in the) world are fleeing from their free-will and (self-)existence to their drunken (unconscious) side.

  • تا دمی از هوشیاری وا رهند  ** ننگ خمر و زمر بر خود می‌نهند  225
  • In order that for awhile they may be delivered from sobriety (consciousness), they lay upon themselves the opprobrium of wine and minstrelsy.

  • جمله دانسته کای این هستی فخ است  ** فکر و ذکر اختیاری دوزخ است 
  • All know that this existence is a snare, that volitional thought and memory are a hell.

  • می‌گریزند از خودی در بیخودی  ** یا به مستی یا به شغل ای مهتدی 
  • They are fleeing from selfhood into selflessness either by means of intoxication or by means of (some engrossing) occupation, O well-conducted man.

  • نفس را زان نیستی وا می‌کشی  ** زانک بی‌فرمان شد اندر بیهشی 
  • Thou (O God) drawest the soul back from that state of not-being because it entered into unconsciousness without Thy command.

  • لیس للجن و لا للانس ان  ** ینفذوا من حبس اقطار الزمن 
  • Neither for the Jinn (genies) nor for mankind is it (possible) to pierce through the prison of the regions of the temporal world.

  • لا نفوذ الا بسلطان الهدی  ** من تجاویف السموات العلی  230
  • There is no piercing through the cavities of the highest heavens save by the power of Guidance.

  • لا هدی الا بسلطان یقی  ** من حراس الشهب روح المتقی 
  • There is no guidance save by a power that preserves the spirit of the devout from the keepers of the shooting stars.