English    Türkçe    فارسی   

6
3504-3528

  • گفت سلطان اسپ را وا پس برید  ** زودتر زین مظلمه بازم خرید 
  • The Sultan said, “Take the horse back (to the Amír) and with all speed redeem (deliver) me from (committing) this wrong.”
  • با دل خود شه نفرمود این قدر  ** شیر را مفریب زین راس البقر  3505
  • The King did not say in his heart, “Do not (seek to) deceive the lion so greatly by means of the head of an ox.
  • پای گاو اندر میان آری ز داو  ** رو ندوزد حق بر اسپی شاخ گاو 
  • You (the ‘Imádu ’l-Mulk) drag in the ox in order to cheat (me): begone, God does not stick the horns of an ox upon a horse.”
  • بس مناسب صنعتست این شهره زاو  ** کی نهد بر جسم اسپ او عضو گاو 
  • This renowned Master-builder observes great congruity in His workmanship: how should He attach to a horse's body part of (the body of) an ox?
  • زاو ابدان را مناسب ساخته  ** قصرهای منتقل پرداخته 
  • The Master-builder has made (all) bodies congruously: He has constructed moving palaces,
  • در میان قصرها تخریج‌ها  ** از سوی این سوی آن صهریج‌ها 
  • (With) balconies in them and cisterns (distributing water) from this (part of the palace) to that;
  • وز درونشان عالمی بی‌منتها  ** در میان خرگهی چندین فضا  3510
  • And within them an infinite world: all this (vast) expanse (is contained) in a single tent.
  • گه چو کابوسی نماید ماه را  ** گه نماید روضه قعر چاه را 
  • Now He causes (one beautiful as) the moon to seem like an incubus (nightmare), now He causes the bottom of a well to have the semblance of a garden.
  • قبض و بسط چشم دل از ذوالجلال  ** دم به دم چون می‌کند سحر حلال 
  • Inasmuch as the closing and opening of the eye of the heart by the Almighty is continually working lawful magic,
  • زین سبب درخواست از حق مصطفی  ** زشت را هم زشت و حق را حق‌نما 
  • For this reason Mustafá (Mohammed) entreated God, saying, “Let the false appear as false and the true as true,
  • تا به آخر چون بگردانی ورق  ** از پشیمانی نه افتم در قلق 
  • So that at last, when Thou turnest the leaf, I may not (be stricken) by sorrow (and) fall into agitation.”
  • مکر که کرد آن عماد الملک فرد  ** مالک الملکش بدان ارشاد کرد  3515
  • (’Twas) the Lord of the Kingdom (that) guided the peerless ‘Imádu ’l- Mulk to the deception which he practised.
  • مکر حق سرچشمه‌ی این مکرهاست  ** قلب بین اصبعین کبریاست 
  • God's deception is the fountainhead of (all) these deceptions: the heart is between the two fingers of the (Divine) Majesty.
  • آنک سازد در دلت مکر و قیاس  ** آتشی داند زدن اندر پلاس 
  • He who creates deception and (false) analogy in your heart can (also) set the sackcloth (of deception) on fire.
  • رجوع کردن به قصه‌ی آن پای‌مرد و آن غریب وام‌دار و بازگشتن ایشان از سر گور خواجه و خواب دیدن پای‌مرد خواجه را الی آخره 
  • Return to the Story of the bailiff and the poor debtor: how they turned back from the Khwája's grave, and how the bailiff saw the Khwája in a dream, etc.
  • بی‌نهایت آمد این خوش سرگذشت  ** چون غریب از گور خواجه باز گشت 
  • This goodly episode is endless (too long to relate in full). When the poor stranger turned back from the Khwája's grave,
  • پای مردش سوی خانه‌ی خویش برد  ** مهر صد دینار را فا او سپرد 
  • The bailiff took him to his house and handed over to him the purse of a hundred dinars.
  • لوتش آورد و حکایت‌هاش گفت  ** کز امید اندر دلش صد گل شکفت  3520
  • He fetched viands for him and told him stories, so that from the (feeling of) hope (with which the bailiff inspired him) a hundred roses blossomed in his heart.
  • آنچ بعد العسر یسر او دیده بود  ** با غریب از قصه‌ی آن لب گشود 
  • He (the bailiff) opened his lips to relate the ease (prosperity) which he had experienced after difficulty (adversity).
  • نیم‌شب بگذشت و افسانه کنان  ** خوابشان انداخت تا مرعای جان 
  • Midnight passed, and (he was still) narrating: (then) sleep transported them to the meadow where the spirit feeds.
  • دید پامرد آن همایون خواجه را  ** اندر آن شب خواب بر صدر سرا 
  • On that night the bailiff dreamed that he saw the blessed Khwája (seated) on the high-seat in the (heavenly) palace.
  • خواجه گفت ای پای‌مرد با نمک  ** آنچ گفتی من شنیدم یک به یک 
  • The Khwája said, “O excellent bailiff, I have heard what you said, point by point,
  • لیک پاسخ دادنم فرمان نبود  ** بی‌اشارت لب نیارستم گشود  3525
  • But I was not commanded to answer, and I durst not open my lips without being directed.
  • ما چو واقف گشته‌ایم از چون و چند  ** مهر با لب‌های ما بنهاده‌اند 
  • Now that we have become acquainted with the conditions and degrees (of the spiritual world), a seal has been laid upon our lips,
  • تا نگردد رازهای غیب فاش  ** تا نگردد منهدم عیش و معاش 
  • Lest the mysteries of the Unseen should be divulged and (thereby) the life and livelihood (of mortals) be destroyed,
  • تا ندرد پرده‌ی غفلت تمام  ** تا نماند دیگ محنت نیم‌خام 
  • And lest the veil of forgetfulness should be entirely rent and (the meat in) the pot of tribulation be left half-raw.