خشکی نخلش همی‌گوید پدید ** که ز فرزندان شجر نم می‌کشید

خشکی نخلش همی‌گوید پدید ** که ز فرزندان شجر نم می‌کشید 3590

ای بسا کاریز پنهان هم‌چنین ** متصل با جانتان یا غافلین

ای کشیده ز آسمان و از زمین ** مایه‌ها تا گشته جسم تو سمین

عاریه‌ست این کم همی‌باید فشارد ** کانچ بگرفتی همی‌باید گزارد

جز نفخت کان ز وهاب آمدست ** روح را باش آن دگرها بیهدست

بیهده نسبت به جان می‌گویمش ** نی بنسبت با صنیع محکمش 3595

بیان استمداد عارف از سرچشمه‌ی حیات ابدی و مستغنی شدن او از استمداد و اجتذاب از چشمه‌های آبهای بی‌وفا کی علامة ذالک التجافی عن دار الغرور کی آدمی چون بر مددهای آن چشمه‌ها اعتماد کند در طلب چشمه‌ی باقی دایم سست شود کاری ز درون جان تو می‌باید کز عاریه‌ها ترا دری نگشاید یک چشمه‌ی آب از درون خانه به زان جویی که آن ز بیرون آید

حبذا کاریز اصل چیزها ** فارغت آرد ازین کاریزها

تو ز صد ینبوع شربت می‌کشی ** هرچه زان صد کم شود کاهد خوشی

چون بجوشید از درون چشمه‌ی سنی ** ز استراق چشمه‌ها گردی غنی

قرةالعینت چو ز آب و گل بود ** راتبه‌ی این قره درد دل بود

قلعه را چون آب آید از برون ** در زمان امن باشد بر فزون 3600

چونک دشمن گرد آن حلقه کند ** تا که اندر خونشان غرقه کند

آب بیرون را ببرند آن سپاه ** تا نباشد قلعه را زانها پناه

آن زمان یک چاه شوری از درون ** به ز صد جیحون شیرین از برون

قاطع الاسباب و لشکرهای مرگ ** هم‌چو دی آید به قطع شاخ و برگ

در جهان نبود مددشان از بهار ** جز مگر در جان بهار روی یار 3605

زان لقب شد خاک را دار الغرور ** کو کشد پا را سپس یوم العبور

پیش از آن بر راست و بر چپ می‌دوید ** که بچینم درد تو چیزی نچید

او بگفتی مر ترا وقت غمان ** دور از تو رنج و ده که در میان

چون سپاه رنج آمد بست دم ** خود نمی‌گوید ترا من دیده‌ام

حق پی شیطان بدین سان زد مثل ** که ترا در رزم آرد با حیل 3610

که ترا یاری دهم من با توم ** در خطرها پیش تو من می‌دوم

اسپرت باشم گه تیر خدنگ ** مخلص تو باشم اندر وقت تنگ

جان فدای تو کنم در انتعاش ** رستمی شیری هلا مردانه باش

سوی کفرش آورد زین عشوه‌ها ** آن جوال خدعه و مکر و دها