English    Türkçe    فارسی   

6
4053-4077

  • دانه گم شد آنگهی او تین بود  ** تا نمردی زر ندادم این بود 
  • The seed is lost (in the earth): (only) then does it become a fig-tree. This is (the meaning of) “I did not give (you) the money till you died.”

  • بعد مکث ایشان متواری در بلاد چین در شهر تختگاه و بعد دراز شدن صبر بی‌صبر شدن آن بزرگین کی من رفتم الوداع خود را بر شاه عرضه کنم اما قدمی تنیلنی مقصودی او القی راسی کفادی ثم یا پای رساندم به مقصود و مراد یا سر بنهم هم‌چو دل از دست آن‌جا و نصیحت برادران او را سود ناداشتن یا عاذل العاشقین دع فة اضلها الله کیف ترشدها الی آخره 
  • How, after they had stayed in hiding and tarried patiently for a long while in the capital of China, where the Emperor was enthroned, the eldest (brother) lost patience and said, “Farewell! I will go and present myself to the King. Either my feet will bring me to the object of my quest, or I will lose my head there as (I have already lost) my heart”— (The Persian translation of this Arabic verse is): “Either my feet will bring me to the object of my quest and desire, or I will give away my head there as (I have given away) my heart”— and how the good advice of his brothers was of no avail. “O thou that chidest those in love, let them alone! How shouldst thou direct a band which God has led astray?” And so forth.

  • آن بزرگین گفت ای اخوان من  ** ز انتظار آمد به لب این جان من 
  • The eldest (brother) said, “O my brethren, from waiting (so long) this soul of mine is on the verge (of leaving my body).

  • لا ابالی گشته‌ام صبرم نماند  ** مر مرا این صبر در آتش نشاند  4055
  • I have become reckless, I can endure no more: this endurance has set me on fire.

  • طاقت من زین صبوری طاق شد  ** راقعه‌ی من عبرت عشاق شد 
  • My strength is exhausted by this fortitude: my plight is a warning to (all) lovers.

  • من ز جان سیر آمدم اندر فراق  ** زنده بودن در فراق آمد نفاق 
  • I am weary of my life in separation (from the beloved): ’tis hypocrisy to be alive in separation.

  • چند درد فرقتش بکشد مرا  ** سر ببر تا عشق سر بخشد مرا 
  • How long will the anguish of separation from her be killing me? Cut off my head, in order that Love may give me a (new) head.

  • دین من از عشق زنده بودنست  ** زندگی زین جان و سر ننگ منست 
  • My religion is, to be (kept) alive by Love: life (derived) from this (animal) soul and head is a disgrace to me.

  • تیغ هست از جان عاشق گردروب  ** زانک سیف افتاد محاء الذنوب  4060
  • The sword (of Love) sweeps the dust away from the lover's soul, because the sword is a wiper-out of sins.

  • چون غبار تن بشد ماهم بتافت  ** ماه جان من هوای صاف یافت 
  • When the bodily dust is gone, my moon shines: my spirit's moon finds a clear sky.

  • عمرها بر طبل عشقت ای صنم  ** ان فی متی حیاتی می‌زنم 
  • For ages, O adored one, I have been beating the drum of love for thee (to the tune of) ‘Lo, my life depends on my dying.’

  • دعوی مرغابی کردست جان  ** کی ز طوفان بلا دارد فغان 
  • My spirit has boasted that it is a water-bird: how should it lament the flood of tribulation?

  • بط را ز اشکستن کشتی چه غم  ** کشتی‌اش بر آب بس باشد قدم 
  • What cares the duck for shipwreck? Her feet in the water are ship enough.

  • زنده زین دعوی بود جان و تنم  ** من ازین دعوی چگونه تن زنم  4065
  • My soul and body are (kept) alive by this boast: how should I refrain from making this boast?

  • خواب می‌بینم ولی در خواب نه  ** مدعی هستم ولی کذاب نه 
  • I am dreaming but I am not asleep; I am a boaster but I am not a liar.

  • گر مرا صد بار تو گردن زنی  ** هم‌چو شمعم بر فروزم روشنی 
  • Though you behead me a hundred times, I am like a candle: I will burn brightly (still).

  • آتش ار خرمن بگیرد پیش و پس  ** شب‌روان را خرمن آن ماه بس 
  • Though the stack (of my existence) catch fire (both) in front and behind, the stack (halo) of that Moon is enough for travellers in the night.

  • کرده یوسف را نهان و مختبی  ** حیلت اخوان ز یعقوب نبی 
  • Joseph was hidden and concealed from Jacob the prophet by the trickery of his brethren.

  • خفیه کردندش به حیلت‌سازیی  ** کرد آخر پیرهن غمازیی  4070
  • They put him out of sight by an artifice, (but) at last his shirt gave an information.”

  • آن دو گفتندش نصیحت در سمر  ** که مکن ز اخطار خود را بی‌خبر 
  • The two (brothers of the eldest prince) admonished him in converse, saying, “Do not ignore the dangers.

  • هین منه بر ریش‌های ما نمک  ** هین مخور این زهر بر جلدی و شک 
  • Hark, do not put salt on our wounds! Beware, do not drink this poison rashly and in doubt (of the consequences).

  • جز به تدبیر یکی شیخی خبیر  ** چون روی چون نبودت قلبی بصیر 
  • How canst thou go without being counselled by a wise Shaykh, since thou hast not a discerning heart?

  • وای آن مرغی که ناروییده پر  ** بر پرد بر اوج و افتد در خطر 
  • Woe to the unfledged bird that flies up to the zenith and falls into peril!”

  • عقل باشد مرد را بال و پری  ** چون ندارد عقل عقل رهبری  4075
  • Intelligence is wings and feathers to a man: when he lacks intelligence, (he must rely on) the intelligence of a guide.

  • یا مظفر یا مظفرجوی باش  ** یا نظرور یا نظرورجوی باش 
  • Either be victorious or in search of a victor: either have insight or be in search of one endowed with insight.

  • بی ز مفتاح خرد این قرع باب  ** از هوا باشد نه از روی صواب 
  • Without (possession of) the key, namely, intelligence, this knocking at the door is prompted by self-will, not by right motives.