در میان آن دو لشکرگاه زفت ** چالش و پیکار آنچ رفت رفت

هم‌چنان دور دوم هابیل شد ** ضد نور پاک او قابیل شد

هم‌چنان این دو علم از عدل و جور ** تا به نمرود آمد اندر دور دور

ضد ابراهیم گشت و خصم او ** وآن دو لشکر کین‌گزار و جنگ‌جو

چون درازی جنگ آمد ناخوشش ** فیصل آن هر دو آمد آتشش 2160

پس حکم کرد آتشی را و نکر ** تا شود حل مشکل آن دو نفر

دور دور و قرن قرن این دو فریق ** تا به فرعون و به موسی شفیق

سالها اندر میانشان حرب بود ** چون ز حد رفت و ملولی می‌فزود

آب دریا را حکم سازید حق ** تا که ماند کی برد زین دو سبق

هم‌چنان تا دور و طور مصطفی ** با ابوجهل آن سپهدار جفا 2165

هم نکر سازید از بهر ثمود ** صیحه‌ای که جانشان را در ربود

هم نکر سازید بهر قوم عاد ** زود خیزی تیزرو یعنی که باد

هم نکر سازید بر قارون ز کین ** در حلیمی این زمین پوشید کین

تا حلیمی زمین شد جمله قهر ** برد قارون را و گنجش را به قعر

لقمه‌ای را که ستون این تنست ** دفع تیغ جوع نان چون جوشنست 2170

چونک حق قهری نهد در نان تو ** چون خناق آن نان بگیرد در گلو

این لباسی که ز سرما شد مجیر ** حق دهد او را مزاج زمهریر

تا شود بر تنت این جبه‌ی شگرف ** سرد هم‌چون یخ گزنده هم‌چو برف

تا گریزی از وشق هم از حریر ** زو پناه آری به سوی زمهریر

تو دو قله نیستی یک قله‌ای ** غافل از قصه‌ی عذاب ظله‌ای 2175

امر حق آمد به شهرستان و ده ** خانه و دیوار را سایه مده

مانع باران مباش و آفتاب ** تا بدان مرسل شدند امت شتاب

که بمردیم اغلب ای مهتر امان ** باقیش از دفتر تفسیر خوان

چون عصا را مار کرد آن چست‌دست ** گر ترا عقلیست آن نکته بس است

تو نظر داری ولیک امعانش نیست ** چشمه‌ی افسرده است و کرده ایست 2180

زین همی گوید نگارنده‌ی فکر ** که بکن ای بنده امعان نظر

آن نمی‌خواهد که آهن کوب سرد ** لیک ای پولاد بر داود گرد

تن بمردت سوی اسرافیل ران ** دل فسردت رو به خورشید روان

در خیال از بس که گشتی مکتسی ** نک بسوفسطایی بدظن رسی

او خود از لب خرد معزول بود ** شد ز حس محروم و معزول از وجود 2185

هین سخن‌خا نوبت لب‌خایی است ** گر بگویی خلق را رسوایی است

چیست امعان چشمه را کردن روان ** چون ز تن جان رست گویندش روان

آن حکیمی را که جان از بند تن ** باز رست و شد روان اندر چمن

دو لقب را او برین هر دو نهاد ** بهر فرق ای آفرین بر جانش باد

در بیان آنک بر فرمان رود ** گر گلی را خار خواهد آن شود 2190

معجزه‌ی هود علیه‌ السلام در تخلص مومنان امت به وقت نزول باد

مومنان از دست باد ضایره ** جمله بنشستند اندر دایره

یاد طوفان بود و کشتی لطف هو ** بس چنین کشتی و طوفان دارد او

پادشاهی را خدا کشتی کند ** تا به حرص خویش بر صفها زند

قصد شه آن نه که خلق آمن شوند ** قصدش آنک ملک گردد پای‌بند

آن خراسی می‌دود قصدش خلاص ** تا بیابد او ز زخم آن دم مناص 2195

قصد او آن نه که آبی بر کشد ** یاکه کنجد را بدان روغن کند

گاو بشتابد ز بیم زخم سخت ** نه برای بردن گردون و رخت

لیک دادش حق چنین خوف وجع ** تا مصالح حاصل آید در تبع

هم‌چنان هر کاسبی اندر دکان ** بهر خود کوشد نه اصلاح جهان

هر یکی بر درد جوید مرهمی ** در تبع قایم شده زین عالمی 2200

حق ستون این جهان از ترس ساخت ** هر یکی از ترس جان در کار باخت

حمد ایزد را که ترسی را چنین ** کرد او معمار و اصلاح زمین

این همه ترسنده‌اند از نیک و بد ** هیچ ترسنده نترسد خود ز خود

پس حقیقت بر همه حاکم کسیست ** که قریبست او اگر محسوس نیست

هست او محسوس اندر مکمنی ** لیک محسوس حس این خانه نی 2205