Oh, alas, would that thou hadst comprehension, so that the unfolded tale of my heart might be shown forth to thee from my soul.
ای دریغا مر ترا گنجا بدی ** تا ز جانم شرح دل پیدا شدی
This discourse is milk in the teat of the soul: it will not flow well without some one to suck (the teat).
این سخن شیر است در پستان جان ** بیکشنده خوش نمیگردد روان
When the hearer has become thirsty and craving, the preacher, (even) if he be (as good as) dead, becomes eloquent.
مستمع چون تشنه و جوینده شد ** واعظ ار مرده بود گوینده شد
When the hearer is fresh and without fatigue (not bored), the dumb and mute will find a hundred tongues to speak withal.2380
مستمع چون تازه آمد بیملال ** صد زبان گردد به گفتن گنگ و لال
When a stranger comes in at my door, the women of the harem hide themselves in the veil,
چون که نامحرم در آید از درم ** پرده در پنهان شوند اهل حرم
But if a harmless relative should come in, those covered ones will lift up their face-veils.
ور در آید محرمی دور از گزند ** بر گشایند آن ستیران رویبند
Everything that is made beautiful and fair and lovely is made (so) for the eye of him that sees.
هر چه را خوب و خوش و زیبا کنند ** از برای دیدهی بینا کنند
How should the sound of the harp and treble and bass be (made) for the insentient ear of one who is deaf?
کی بود آواز چنگ و زیر و بم ** از برای گوش بیحس اصم
Not in vain did God make musk fragrant: He made it (so) for the sense (of smell), He did not make it for one whose nostrils are stopped (by disease).2385
مشک را بیهوده حق خوش دم نکرد ** بهر حس کرد او پی اخشم نکرد
God hath fashioned the earth and the sky, He hath raised in the midst much fire and light.
حق زمین و آسمان بر ساخته ست ** در میان بس نار و نور افراخته ست