The philosopher comes to deny the existence of the Devil, and at the same time he is possessed by a devil.
فلسفی مر دیو را منکر شود ** در همان دم سخره‌‌ی دیوی بود
If thou hast not seen the Devil, behold thyself: without diabolic possession there is no blueness in the forehead.
گر ندیدی دیو را خود را ببین ** بی‌‌جنون نبود کبودی بر جبین
Whosoever hath doubt and perplexity in his heart, he in this world is a secret philosopher.3285
هر که را در دل شک و پیچانی است ** در جهان او فلسفی پنهانی است
He is professing firm belief, but some time or other that philosophical vein will blacken his face (bring him to shame).
می‌‌نماید اعتقاد و گاه گاه ** آن رگ فلسف کند رویش سیاه
Take care, O ye Faithful! for that (vein) is in you: in you is many an infinite world.
الحذر ای مومنان کان در شماست ** در شما بس عالم بی‌‌منتهاست
In thee are all the two-and-seventy sects: woe (to thee) if one day they gain the upper hand over thee.
جمله هفتاد و دو ملت در تو است ** وه که روزی آن بر آرد از تو دست
From fear of this, every one who has the fortune (barg) of (holding) that Faith (Islam) is trembling like a leaf (barg).
هر که او را برگ آن ایمان بود ** همچو برگ از بیم این لرزان بود
Thou hast laughed at Iblís and the devils because thou hast regarded thyself as a good man.3290
بر بلیس و دیو از آن خندیده‌‌ای ** که تو خود را نیک مردم دیده‌‌ای
When the soul shall turn its coat inside out (and be revealed as it really is), how many a “Woe is me” will arise from the followers of the (Mohammedan) Religion!
چون کند جان باژگونه پوستین ** چند واویلا بر آید اهل دین
On the counter (of the shop) everything (every gilded coin) that looks like gold is smiling, because the touchstone is out of sight.
بر دکان هر زرنما خندان شده ست ** ز آنکه سنگ امتحان پنهان شده ست