The gist (of the matter) is this: be the friend of the whole community (of Súfís): like the idol-maker, carve a friend out of the stone,2150
حاصل این آمد که یار جمع باش ** هم چو بتگر از حجر یاری تراش
Because the throng and multitude of a caravan will break the backs and spears of the highwaymen.
ز آن که انبوهی و جمع کاروان ** ره زنان را بشکند پشت و سنان
Inasmuch as you have not the heart's two eyes, O contumacious man, so that you cannot distinguish firewood from aloes-wood,
چون دو چشم دل نداری ای عنود ** که نمیدانی تو هیزم را ز عود
(You may despair of finding the true friend of God; but) since there exists a treasure in the world, do not grieve: deem no ruined place empty of treasure.
چون که گنجی هست در عالم مرنج ** هیچ ویران را مدان خالی ز گنج
Betake yourself to every dervish at random, and when you find the mark (of the true saint), frequent (him) assiduously.
قصد هر درویش میکن از گزاف ** چون نشان یابی بجد میکن طواف
As the inward-seeing eye was not (granted) to you, think always (that) the treasure (may be) in everybody.2155
چون تو را آن چشم باطن بین نبود ** گنج میپندار اندر هر وجود
How the high God revealed to Moses, on whom be peace, (the words), “Wherefore didst not thou visit Me in sickness?”
وحی کردن حق تعالی به موسی علیه السلام که چرا به عیادت من نیامدی
To Moses there came from God this reproach: “O thou who hast seen the rising of the moon from thy bosom,
آمد از حق سوی موسی این عتاب ** کای طلوع ماه دیده تو ز جیب
Thou whom I have made (radiant as) the place of sunrise by (illumining thee with) the Divine Light! I am God, I fell sick, thou camest not.”
مشرقت کردم ز نور ایزدی ** من حقم رنجور گشتم نامدی
Moses said, “O Thou transcendent in Thy glory, Thou art clear of loss (defect). What mystery is this? Explain this, O Lord!”
گفت سبحانا تو پاکی از زیان ** این چه رمز است این بکن یا رب بیان
God said unto him again, “Wherefore in My sickness didst not thou kindly ask after Me?”
باز فرمودش که در رنجوریم ** چون نپرسیدی تو از روی کرم