The Shaykh laughed and said to him, “O simpleton, this is the tree of knowledge in the sage—
شیخ خندید و بگفتش ای سلیم ** این درخت علم باشد در علیم
Very high and very grand and very far-spreading: (it is) a Water of Life from the all-encompassing Sea (of God).
بس بلند و بس شگرف و بس بسیط ** آب حیوانی ز دریای محیط
Thou hast gone after the form, O ignorant man: hence thou art without fruit and produce from the bough of reality.3670
تو به صورت رفتهای ای بیخبر ** ز آن ز شاخ معنیی بیبار و بر
Sometimes it is named ‘tree,’ sometimes ‘sun’; sometimes it is named ‘sea,’ sometimes ‘cloud.’
گه درختش نام شد گه آفتاب ** گاه بحرش نام گشت و گه سحاب
(It is) that one (thing) from which a hundred thousand effects arise: its least effects are everlasting life.
آن یکی کش صد هزار آثار خاست ** کمترین آثار او عمر بقاست
Although (in essence) it is single, it hath a thousand effects: innumerable names befit (may be properly applied to) that one (thing).
گر چه فرد است او اثر دارد هزار ** این یکی را نام شاید بیشمار
One person may be father in relation to thee; in regard to another individual he may be son.
آن یکی شخص ترا باشد پدر ** در حق شخصی دگر باشد پسر
In regard to another he may be wrath and a foe; in regard to another he may be graciousness and a friend.3675
در حق دیگر بود قهر و عدو ** در حق دیگر بود لطف و نکو
(He hath) hundreds of thousands of names, (but) he is one man: the owner of every quality belonging to him is blind to (incapable of) giving any (true) description (of him).
صد هزاران نام و او یک آدمی ** صاحب هر وصفش از وصفی عمی
Whoever seeks the (mere) name, if he is entrusted (with a confidential mission) he is hopeless and in distraction, even as thou art.
هر که جوید نام اگر صاحب ثقه است ** همچو تو نومید و اندر تفرقه است