It cast itself into the deep Sea whose bound no eye can reach.2240
خویشتن افکند در دریای ژرف ** که نیابد حد آن را هیچ طرف
So when the fishermen brought their net (to the lake), the half-intelligent (fish) was bitterly grieved thereat.
پس چو صیادان بیاوردند دام ** نیم‌عاقل را از آن شد تلخ کام
And said, “Alas, I have lost the opportunity: how did not I accompany that guide?
گفت اه من فوت کردم فرصه را ** چون نگشتم همره آن رهنما
He went off suddenly, but seeing that he went I ought to have gone after him in hot haste.”
ناگهان رفت او ولیکن چونک رفت ** می‌ببایستم شدن در پی بتفت
‘Tis wrong to regret the past: what is gone will not come back: to remember it is of no avail.
بر گذشته حسرت آوردن خطاست ** باز ناید رفته یاد آن هباست
Story of the captive bird which gave the (following) injunctions: do not feel sorrow for what is past, think about taking precaution for the present (need), and do not spend time in repenting.
قصه‌ی آن مرغ گرفته کی وصیت کرد کی بر گذشته پشیمانی مخور تدارک وقت اندیش و روزگار مبر در پشیمانی
A certain man caught a bird by guile and trap: the bird said to him, “O noble sire,2245
آن یکی مرغی گرفت از مکر و دام ** مرغ او را گفت ای خواجه‌ی همام
Thou hast eaten many oxen and sheep, thou hast sacrificed many camels;
به تو بسی گاوان و میشان خورده‌ای ** تو بسی اشتر به قربان کرده‌ای
Thou hast never in the world been sated by them, neither wilt thou be sated by my limbs.
تو نگشتی سیر زانها در زمن ** هم نگردی سیر از اجزای من
Let me go, that I may bestow on thee three counsels, that thou mayst perceive whether I am wise or foolish.
هل مرا تا که سه پندت بر دهم ** تا بدانی زیرکم یا ابلهم
(I will give thee) the first of those counsels on thy hand, the second of them on thy plastered roof,
اول آن پند هم در دست تو ** ثانیش بر بام کهگل بست تو