If the whole world be (filled with) light and (radiant) forms, (only) the eye would be aware of that loveliness.
جمله عالم گر بود نور و صور ** چشم را باشد از آن خوبی خبر
(Suppose) thou hast shut the eye and art bringing forward the ear that thou mayst show unto it the locks and face of an adorable beauty,
چشم بستی گوش می‌آری به پیش ** تا نمایی زلف و رخساره‌ی به تیش
The ear will say, “I do not attend to the (visible) form: if the form utter a cry, I will hearken.
گوش گوید من به صورت نگروم ** صورت ار بانگی زند من بشنوم
I am skilled, but (only) in my own art: my art is (the perception of) a (spoken) word or sound, no more.”2390
عالمم من لکی اندر فن خویش ** فن من جز حرف و صوتی نیست بیش
(And if thou say), “Hey, nose, come and see this beauteous one,” the nose is not fit for this purpose.
هین بیا بینی ببین این خوب را ** نیست در خور بینی این مطلوب را
“If there be any musk or rose-water, I will smell it: this is my art and science and knowledge.
گر بود مشک و گلابی بو برم ** فن من اینست و علم و مخبرم
How should I see the face of that silver-shanked one? Take heed, do not lay (on me) as a task that which cannot be done.”
کی ببینم من رخ آن سیم‌ساق ** هین مکن تکلیف ما لیس یطاق
Again, the crooked (perverted) sense hath naught but crooked (perverse) perception, (so) go crookedly into His presence or go straight, as thou wilt (it matters not).
باز حس کژ نبیند غیر کژ ** خواه کژ غژ پیش او یا راست غژ
Know for sure that the eye of him who sees double is remote from seeing the Unity, O Khwája who aidest (the true Religion).2395
چشم احول از یکی دیدن یقین ** دانک معزولست ای خواجه معین
Thou who art a Pharaoh art wholly deceit and hypocrisy: (hence) thou knowest no difference between me and thyself.
تو که فرعونی همه مکری و زرق ** مر مرا از خود نمی‌دانی تو فرق