To sense-perception they are similar in appearance, for the eye and habit of sense-perception is seeing falsely;
هست مانندا به صورت پیش حس ** که غلط‌بینست چشم و کیش حس
(But) that (difference) is manifest to the eye of the heart (spirit): exert thyself, advance towards the heart (spirit) with the exertion of one whose means are small.
هست آن پیدا به پیش چشم دل ** جهد کن سوی دل آ جهد المقل
And if thou hast no foot (means), (yet) bestir thyself that thou mayst behold every less and more.
ور نداری پا بجنبان خویش را ** تا ببینی هر کم و هر بیش را
On the meaning of this verse: “If thou fare on the Way, the Way will be revealed to thee; and if thou become nonexistent, (real) existence will be conferred on thee.”
در معنی این بیت «گر راه روی راه برت بگشایند ور نیست شوی بهستیت بگرایند»
Though Zalíkhá shut the doors on every side, still Joseph gained return (to safety) by bestirring himself.1105
گر زلیخا بست درها هر طرف ** یافت یوسف هم ز جنبش منصرف
Lock and door opened, and the way (out) appeared: when Joseph put trust in God, he escaped.
باز شد قفل و در و شد ره پدید ** چون توکل کرد یوسف برجهید
Though the world hath no visible crevice (means of exit), (yet) one must run (to and fro) recklessly, like Joseph,
گر چه رخنه نیست عالم را پدید ** خیره یوسف‌وار می‌باید دوید
In order that the lock may open and the doorway become clear, and the region of non-spatiality become your dwelling-place.
تا گشاید قفل و در پیدا شود ** سوی بی‌جایی شما را جا شود
Thou camest into the world, O afflicted one: dost thou ever see the way of thy coming?
آمدی اندر جهان ای ممتحن ** هیچ می‌بینی طریق آمدن
Thou camest from a certain place and abode: dost thou know the way of thy coming? Nay.1110
تو ز جایی آمدی وز موطنی ** آمدن را راه دانی هیچ نی
If thou knowest (it) not, (yet) beware of saying that there is no way: by this wayless way we (all) shall depart.
گر ندانی تا نگویی راه نیست ** زین ره بی‌راهه ما را رفتنیست