No one (ever) sought intellect and heart from mountains and rocks: none sought (from them) understanding and apprehension of a difficult point of discourse.
کس ز کوه و سنگ عقل و دل نجست ** فهم و ضبط نکته‌ی مشکل نجست
Whatever you say, the mountain replies the same: it makes a mock (of you) like the scoffers.
هر چه گویی باز گوید که همان ** می‌کند افسوس چون مستهزیان
What relation exists between this folk and the (Divine) message? Who can hope for (spiritual) life from a soulless thing?
از کجا این قوم و پیغام از کجا ** از جمادی جان کرا باشد رجا
If you bring (them) a message concerning a woman or gold, they will all lay before you their money and lives (in entire devotion)—
گر تو پیغام زنی آری و زر ** پیش تو بنهند جمله سیم و سر
(The message), ‘A sweetheart in such and such a place invites thee (to come to her): she is in love with thee, she knows thee.’1145
که فلان جا شاهدی می‌خواندت ** عاشق آمد بر تو او می‌داندت
But if you bring (them) the honey-like message of God, ‘Come to God, O thou who hast a good covenant (with Him);
ور تو پیغام خدا آری چو شهد ** که بیا سوی خدا ای نیک‌عهد
Go from the world of death towards the (eternal) provision: since everlastingness is possible, do not be perishing’—
از جهان مرگ سوی برگ رو ** چون بقا ممکن بود فانی مشو
They will seek (to shed) thy blood and (take) thy life, not in zeal for religion and (spiritual and moral) excellence.
قصد خون تو کنند و قصد سر ** نه از برای حمیت دین و هنر
The reason why the vulgar are at enmity with, and live in estrangement from, the saints of God who call them unto God and the Water of Life everlasting.
سبب عداوت عام و بیگانه زیستن ایشان به اولیاء خدا کی بحقشان می‌خوانند و با آب حیات ابدی
Nay, but on account of their sticking to house and goods ’tis bitter (hateful) to them to hear this exposition (given by the prophets).
بلک از چفسیدگی در خان و مان ** تلخشان آید شنیدن این بیان
(Suppose) a rag is stuck fast upon the donkey's sore: when you wish to tear it off, bit by bit,1150
خرقه‌ای بر ریش خر چفسید سخت ** چونک خواهی بر کنی زو لخت لخت