The shadeless light is beautiful and lofty; the one enclosed in network is (only) the shadow of a sieve.
نور بی‌سایه لطیف و عالی است ** آن مشبک سایه‌ی غربالی است
Amatores corpus volunt nudum; enervatis nil interest vestisne sit an corpus. [Lovers want to be naked of body; to the impotent what (difference is there between) a (naked) body and (one covered by) a garment?]
عاشقان عریان همی‌خواهند تن ** پیش عنینان چه جامه چه بدن
The (delicious) bread and dishes of food are (reserved) for the fasters; for the horse-fly what difference is there between the soup and the trivet?
روزه‌داران را بود آن نان و خوان ** خرمگس را چه ابا چه دیگدان
How the King (Mahmud) requested Ayáz for the second time, saying, “Explain thy case and solve the difficulty felt by the incredulous and censorious; for it is not (like thy) generosity to leave them in perplexity.”
دگربار استدعاء شاه از ایاز کی تاویل کار خود بگو و مشکل منکران را و طاعنان را حل کن کی ایشان را در آن التباس رها کردن مروت نیست
This topic is beyond limit and measure. “Now, O Ayáz, tell of thy ‘states.’3635
این سخن از حد و اندازه‌ست بیش ** ای ایاز اکنون بگو احوال خویش
Thy ‘states’ are from the mine of novelty: how shouldst thou be satisfied with thee vulgar ‘states’?
هست احوال تو از کان نوی ** تو بدین احوال کی راضی شوی
Hark, tell the story of those goodly ‘states’- dust (be thrown) upon the ‘states’ and lessons of the five (elements) and the six (directions)!”
هین حکایت کن از آن احوال خوش ** خاک بر احوال و درس پنج و شش
If the inward “state” is not to be told, (yet) I will tell thee the outward “state” in a word or two,
حال باطن گر نمی‌آید بگفت ** حال ظاهر گویمت در طاق وجفت
(Namely), that by grace of the Beloved the bitternesses of death were made sweeter than sugar-cane to the soul.
که ز لطف یار تلخیهای مات ** گشت بر جان خوشتر از شکرنبات
If the dust from that sugar-cane should enter the sea, all the bitterness of the sea would become sweet.3640
زان نبات ار گرد در دریا رود ** تلخی دریا همه شیرین شود
Even so a hundred thousand “states” came (hither) and went back to the Unseen, O trusted one.
صدهزار احوال آمد هم‌چنین ** باز سوی غیب رفتند ای امین