When thou hast not the pain of self-restraint, there is no protasis: therefore the apodosis (recompense) does not follow.
چونک رنج صبر نبود مر ترا ** شرط نبود پس فرو ناید جزا
How admirable is that protasis and how joyful is that apodosis (recompense), a recompense that charms the heart and increases the life of the spirit!585
حبذا آن شرط و شادا آن جزا ** آن جزای دل‌نواز جان‌فزا
Explaining that God (Himself) is the reward bestowed by Him for the (devotional) work of the lover.
در بیان آنک ثواب عمل عاشق از حق هم حق است
For (His) lovers He (alone) is (all their) joy and sorrow; He (alone) is their wages and hire for service.
عاشقان را شادمانی و غم اوست ** دست‌مزد و اجرت خدمت هم اوست
If there be any spectacle (object of regard for them) except the Beloved, ’tis not love: ’tis an idle passion.
غیر معشوق ار تماشایی بود ** عشق نبود هرزه سودایی بود
Love is that flame which, when it blazes up, consumes everything else but the Beloved.
عشق آن شعله‌ست کو چون بر فروخت ** هرچه جز معشوق باقی جمله سوخت
He (the lover) drives home the sword of Not in order to kill all other than God: thereupon consider what remains after Not.
تیغ لا در قتل غیر حق براند ** در نگر زان پس که بعد لا چه ماند
There remains except God: all the rest is gone. Hail, O mighty Love, destroyer of polytheism!590
ماند الا الله باقی جمله رفت ** شاد باش ای عشق شرکت‌سوز زفت
Verily, He is the First and the Last: do not regard polytheism as arising from aught except the eye that sees double.
خود همو بود آخرین و اولین ** شرک جز از دیده‌ی احول مبین
Oh, wonderful! Is there any beauty but from the reflexion of Him? The (human) body hath no movement but from the spirit.
ای عجب حسنی بود جز عکس آن ** نیست تن را جنبشی از غیر جان
The body that hath defect in its spirit will never become sweet, (even) if you smear it with honey.
آن تنی را که بود در جان خلل ** خوش نگردد گر بگیری در عسل