Rumi's Masnavi - Bu saltanatı, kerem edip kime verir, kime bağışlarsan Süleyman odur, o da benim.

Bu saltanatı, kerem edip kime verir, kime bağışlarsan Süleyman odur, o da benim.

هر که را بدهی و بکنی آن کرم ** او سلیمان است و آن کس هم منم‌‌

O benden sonra kimseye verme hükmüne dahil değildir; benimledir. Hattâ benimle ne demek? O kişi, davasız, nizasız benim” dedi.

او نباشد بعدی او باشد معی ** خود معی چه بود منم بی‌‌مدعی‌‌

Bunu anlatmak farzdır. Ama biz, yine karıkoca hikâyesine dönüyoruz. 2615

شرح این فرض است گفتن لیک من ** باز می‌‌گردم به قصه‌‌ی مرد و زن‌‌

Arapla eşine ait hikâyenin sonu

مخلص ماجرای عرب و جفت او

Bir Muhlis’in (Çelebi Hüsameddin’in) gönlü, o karı ve koca hikâyesinin neticesini istemekte.

ماجرای مرد و زن را مخلصی ** باز می‌‌جوید درون مخلصی‌‌

Karıkoca hikâyesi, bir masaldan ibaret. Fakat onu nefsinle aklının misali bil.

ماجرای مرد و زن افتاد نقل ** آن مثال نفس خود می‌‌دان و عقل‌‌

Bu kadınla erkek nefisle akıldır. İyi kişiye de mutlaka lâzımdır, kötü kişiye de.

این زن و مردی که نفس است و خرد ** نیک بایسته ست بهر نیک و بد

Bu ikisi, toprak yurtta esir ve mahpusturlar. Gece gündüz savaşta macera içinde.

وین دو بایسته در این خاکی سرا ** روز و شب در جنگ و اندر ماجرا

Kadın durmadan evin ihtiyaçlarını ister, evin şerefini, yani eve lâzım olan ekmeği, yüceliği, hürmeti diler durur. 2620

زن همی‌‌خواهد هویج خانگاه ** یعنی آب رو و نان و خوان و جاه‌‌

Nefis, kadın gibi her işe bir çare bulmak üzere gâh toprağa döşenir, tevazu gösterir; gâh ululuk diler, yücelir.

نفس همچون زن پی چاره‌‌گری ** گاه خاکی گاه جوید سروری‌‌

Aklınsa, bu düşüncelerden zaten haberi yoktur. Fikrinde Tanrı gamından başka bir şey yoktur.

عقل خود زین فکرها آگاه نیست ** در دماغش جز غم الله نیست‌‌