Âşığın, pek de istemediği o azar, sevgilinin yüzünün hatırı için hoş görülür.
گر بگوید کژ نماید راستی ** ای کژی که راست را آراستی
Şekeri, ekmek şekline sokar, pişirirsen tadınca yine onda şeker lezzeti vardır, ekmek lezzeti bulunmaz.
از شکر گر شکل نانی می‌‌پزی ** طعم قند آید نه نان چون می‌‌مزی
Bir mümin, altından yapılmış bir put bulsa hiç onu Şamanlara bırakır mı?
ور بیابد مومنی زرین وثن ** کی هلد آن را برای هر شمن
Bırakmadıktan başka alır, ateşe atar. Onun ariyet şeklini bu suretle eritip bozar.
بلکه گیرد اندر آتش افکند ** صورت عاریتش را بشکند
Altında put şekli kalmaz. Çünkü suret, ibadete mânidir, yol vurucudur.2890
تا نماند بر ذهب شکل وثن ** ز آن که صورت مانع است و راه زن
O putun hakikati, yani altın; Tanrı’nın bir ihsanıdır. Sonradan put şekline sokulmuştur. Altın, Tanrı ihsanı olup altınlık nasıl bu ihsan için âriyet bir suretse put şekli de altın için ârızi bir surettir.
ذات زرش ذات ربانیت است ** نقش بت بر نقد زر عاریت است
Bir pire için yepyeni kilimi yakma. Sineğin verdiği baş ağrısı yüzünden gününü zayi etme.
بهر کیکی تو گلیمی را مسوز ** وز صداع هر مگس مگذار روز
Surette kalırsan putperestsin. Her şeyin suretini bırak, mânaya bak.
بت پرستی چون بمانی در صور ** صورتش بگذار و در معنی نگر
Hacca gidersen hac yoldaşı ara. Ama ha Hintli olmuş, ha Türk, ha Arap.
مرد حجی همره حاجی طلب ** خواه هندو خواه ترک و یا عرب
Onun şekline rengine bakma; azmine ve maksadına bak.2895
منگر اندر نقش و اندر رنگ او ** بنگر اندر عزم و در آهنگ او