Rumi's Masnavi - Sessizce, akışı tekerrür etmeksizin, bir akan cüz’ü bir daha akmaksızın ta... altında nehirler akan gül bahçelerine kadar akıp gider.

Sessizce, akışı tekerrür etmeksizin, bir akan cüz’ü bir daha akmaksızın ta... altında nehirler akan gül bahçelerine kadar akıp gider.

می‌‌رود بی‌‌بانگ و بی‌‌تکرارها ** تحتها الأنهار تا گلزارها

Tanrı, harfsiz söz beliren o makamı, canımıza sen göster.

ای خدا جان را تو بنما آن مقام ** کاندر او بی‌‌حرف می‌‌روید کلام‌‌

Ki pâk can, başını ayak yapıp yokluğun o uzak ve geniş sahasına koşsun.

تا که سازد جان پاک از سر قدم ** سوی عرصه‌‌ی دور پهنای عدم‌‌

Yokluk âlemi, pek geniş ve hudutsuz bir âlemdir. Bu hayal ve varlık, o âlemden yüzlerce gıda alır, o âlemden belirir, beslenir.

عرصه‌‌ای بس با گشاد و با فضا ** وین خیال و هست یابد زو نوا

Hayaller, yokluk âlemine nispetle dardır. Onun için hayal, darlık ve sıkıntıya sebep olur. 3095

تنگتر آمد خیالات از عدم ** ز آن سبب باشد خیال اسباب غم‌‌

Varlık da hayalden daha dardır. O yüzden aylar, bu âlemde hilâl gibi görünür.

باز هستی تنگتر بود از خیال ** ز آن شود در وی قمر همچون هلال‌‌

Duygu ve renk âleminin, yani bu dünyanın varlığı ise... yokluğa, hayale ve varlığa nispetle büsbütün dardır, âdeta daracık bir zindandır.

باز هستی جهان حس و رنگ ** تنگتر آمد که زندانی است تنگ‌‌

Âlemdeki terkip ve sayı, darlığa sebeptir. Fakat bizi duygularımız, terkip âlemine çekip durmaktadır.

علت تنگی است ترکیب و عدد ** جانب ترکیب حسها می‌‌کشد

O duygularla birlik âlemini bil, eğer birlik âlemini diliyorsan o tarafa yürü.

ز آن سوی حس عالم توحید دان ** گر یکی خواهی بدان جانب بران‌‌

Kün emri, bir tek iş yapar, fakat sözde Kâf ve Nûn harflerinden meydana gelmiştir. Mânası, yine tek ve sâftır. 3100

امر کن یک فعل بود و نون و کاف ** در سخن افتاد و معنی بود صاف‌‌