- Bu çeşit fakir, ateşin vasıtasız perdecisidir, vasıta ve vesile olmaksızın ateşin ta ortasına kadar girer.
- حاجب آتش بود بیواسطه ** در دل آتش رود بیرابطه
- Fakat su ve su oğulları; hicap olmaksızın, bir vasıta bulunmaksızın ne ateşten olgun bir hale gelirler, ne ateşin hitabına mazhar olurlar.
- بیحجاب آب و فرزندان آب ** پختگی ز آتش نیابند و خطاب
- Ayağa, yürümek için nasıl ayakkabı lâzımsa bunlara da ateşten feyz almak için bir tencere yahut tava lâzımdır.
- واسطه دیگی بود یا تابهای ** همچو پا را در روش پا تابهای
- Yahut da ortada bir yer gerektir ki hava ısınsın, kızsın da harareti suya müessir olsun.
- یا مکانی در میان تا آن هوا ** میشود سوزان و میآرد بما
- Fakir ona derler ki şûlelerle vasıtasız rabıtası vardır. 835
- پس فقیر آن است کاو بیواسطه ست ** شعلهها را با وجودش رابطه ست
- Hakikatte âlemin gönlü odur. Çünkü ten (gibi olan âleme) bu gönül vasıtasıyla feyz gelir, ten (gibi olan cihan), bu gönül yüzünden işe yarar.
- پس دل عالم وی است ایرا که تن ** میرسد از واسطهی این دل به فن
- Gönül olmasa ten, konuşmayı ne bilir? Gönül aramasa ten, araştırmadan ne anlar?
- دل نباشد، تن چه داند گفتوگو ** دل نجوید، تن چه داند جستجو
- Demek ki şûlelerin nazargâhı o demirdir. Şu halde Allah’ın nazargâhı da gönüldür, ten değil!
- پس نظرگاه شعاع آن آهن است ** پس نظرگاه خدا دل نی تن است
- Sonra bu cüzi olan gönüller de hakikî maden olan gönül sahibinin gönlüne nispetle ten gibidir.
- باز این دلهای جزوی چون تن است ** با دل صاحب دلی کاو معدن است
- Bu söz, çok misal ister, çok şerh ve izah ister. Fakat avamın anlayışı sürçer diye korkuyorum. 840
- بس مثال و شرح خواهد این کلام ** لیک ترسم تا نلغزد وهم عام