- Babam, Allah rahmetini şöyle bil: O rahmet, vehme bile sığmaz, yalnız eseri görünür.
- رحمت بی‌چون چنین دان ای پدر ** ناید اندر وهم از وی جز اثر
- Bir şeyi misal ve taklitle bilmekle o şeyin hakikatini bilmek arasındaki fark
- فرق میان دانستن چیزی به مثال و تقلید و میان دانستن ماهیت آن چیز
- Onun rahmet eserleriyle rahmet meyveleri meydandadır. Fakat onun mahiyetini ondan başka kim bilebilir? 3635
- ظاهرست آثار و میوه‌ی رحمتش ** لیک کی داند جز او ماهیتش
- Kemal vasıflarının mahiyetleri, yalnız eser ve misalleriyle bilinir. Bundan başka bir tarzda kimsecikler bilemez.
- هیچ ماهیات اوصاف کمال ** کس نداند جز بثار و مثال
- Çocuk çiftleşmenin mahiyetini bilemez ki… Helva, yok mu? İşte onun gibi lezzetlidir dersen o başka.
- طفل ماهیت نداند طمث را ** جز که گویی هست چون حلوا ترا
- Fakat ey taklide yapışmış adam, çiftleşmede ki lezzet, helvada ki lezzete benzer mi? O nerede, bu nerede?
- کی بود ماهیت ذوق جماع ** مثل ماهیات حلوا ای مطاع
- Fakat sen çocuk gibisin de o akıllı adam, sana güzellikle o misali getirdi.
- لیک نسبت کرد از روی خوشی ** با تو آن عاقل چو تو کودک‌وشی
- Çocuk da işin mahiyet ve hakikatini bilmese bile misalle anlar hiç olmazsa. 3640
- تا بداند کودک آن را از مثال ** گر نداند ماهیت یا عین حال
- Bu misalden sonra ben, bunu biliyorum desen yanlış olmaz, doğrudur… Fakat bilmiyorum desen sözün yine yalan ve uydurma olmaz.
- پس اگر گویی بدانم دور نیست ** ور ندانم گفت کذب و زور نیست
- Birisi “Nuh’u o Allah elçisini, o ruh nurunu biliyor musun?” dese,
- گر کسی گوید که دانی نوح را ** آن رسول حق و نور روح را
- Sen de “Nasıl bilmem o ay yüzlüyü? Güneşten de meşhurdur, aydan da.
- گر بگویی چون ندانم کان قمر ** هست از خورشید و مه مشهورتر