- Tattın mı sirke lezzeti olmadığından yoktur. Fakat tarttın mı balın okkası artmıştır, vardır. 3675
- نیست باشد طعم خل چون می‌چشی ** هست اوقیه فزون چون برکشی
- Aslanın önünde ceylanın aklı başından gider, kendisinden geçer… Varlığı, aslanın varlığında mahvolur.
- پیش شیری آهوی بیهوش شد ** هستی‌اش در هست او روپوش شد
- Kemale ermeyenlerin Allah’a karşı yürüttükleri bu kıyas yok mu? Aşk coşkunluğundan ileri gelen bir şeydir. Ebedî, terbiyeyi terk etme değil!
- این قیاس ناقصان بر کار رب ** جوشش عشقست نه از ترک ادب
- Âşığın, nabzı, edepten dışarı atar. Âşık kendini padişahın terazisine kor, sevgilisinin tapısına varır.
- نبض عاشق بی ادب بر می‌جهد ** خویش را در کفه‌ی شه می‌نهد
- Dünyada ondan edepsiz, ondan terbiyesiz kimse yoktur. Fakat hakikatte ondan terbiyeli, ondan edepli kimse de yoktur.
- بی‌ادب‌تر نیست کس زو در جهان ** با ادب‌تر نیست کس زو در نهان
- Ey aslı, nesli belli kişi bu edeplilikle edepsizliği birbirine uygun bil. 3680
- هم بنسبت دان وفاق ای منتجب ** این دو ضد با ادب با بی‌ادب
- Zahirine bakarsan edepsiz gibi görünür. Çünkü başında aşk dâvası vardır ( bu dâva da varlık alâmetidir).
- بی‌ادب باشد چو ظاهر بنگری ** که بود دعوی عشقش هم‌سری
- Fakat hakikatte dâva nerede? O padişahın önünde dâva da fanidir, âşık da!
- چون به باطن بنگری دعوی کجاست ** او و دعوی پیش آن سلطان فناست
- Zeyd öldü desek bu cümlede Zeyd faildir ama hakikatte fail değildir, elinden bir şey gelmez ki!
- مات زید زید اگر فاعل بود ** لیک فاعل نیست کو عاطل بود
- Nahiv bakımından faildir… Yoksa hakikatte mefuldür, ölüm onu öldürüverir.
- او ز روی لفظ نحوی فاعلست ** ورنه او مفعول و موتش قاتلست