میل جان در حکمتست و در علوم ** میل تن در باغ و راغست و کروم
Can, yücelmeye, yükselmeye can atar; ten, kazanca, ota, yiyeceğe, içeceğe!
میل جان اندر ترقی و شرف ** میل تن در کسب و اسباب علف
O yücelmenin aşkı, o yücelmenin meylide canadır. “Allah onları sever onlarda Allah’ı” ayetini bundan anla!4440
میل و عشق آن شرف هم سوی جان ** زین یحب را و یحبون را بدان
Bunu anlatmaya kalkışsam sonu, ucu gelmez… Mesnevi’ye, daha böyle sekiz misli kâğıt bile yetişmez!
حاصل آنک هر که او طالب بود ** جان مطلوبش درو راغب بود
Hâsılı kim bir şey isterse istediği şey de ona rağbet eder.
گر بگویم شرح این بی حد شود ** مثنوی هشتاد تا کاغذ شود
İnsan, hayvan, nebat, cemat… Her şey, birbirine âşıktır. Bir adam, bir şeyi sevdi de muradı o oldu, başka bir şey dilemez bir hale geldi mi o muradı olan sevgilide muratsız hale gelen âşığına âşıktır.
آدمی حیوان نباتی و جماد ** هر مرادی عاشق هر بیمراد