Allah rahmetinin yüceliği ve kerem denizinin dalgalanması yüzünden her çorak yere yağmur yağdırıp ıslatmada!
از کمال رحمت و موج کرم ** می‌دهد هر شوره را باران و نم
Cevap vermemek de cevaptır sözü, ahmağa verilecek cevap susmaktır sözünü tenkit eder. Her ikisi de bu hikâyeyle anlatılmaktadır.
در بیان آنک ترک الجواب جواب مقرر این سخن کی جواب الاحمق سکوت شرح این هر دو درین قصه است کی گفته می‌آید
Bir padişahın aklı ölmüş, şehveti diri bir kölesi vardı.1490
بود شاهی بود او را بنده‌ای ** مرده عقلی بود و شهوت‌زنده‌ای
Padişahın ince hizmetlerini bırakır, kötü düşüncelere dalar, fakat yaptığını iyi sanırdı!
خرده‌های خدمتش بگذاشتی ** بد سگالیدی نکو پنداشتی
Padişah nafakasını azaltın... Söylenir dırlanırsa adını kullar arasından silin dedi.
گفت شاهنشه جرااش کم کنید ** ور بجنگد نامش از خط بر زنید
Kölenin aklı azdı, hırsı çok... Nafakasını az görünce kızdı, serkeşleşti.
عقل او کم بود و حرص او فزون ** چون جرا کم دید شد تند و حرون
Aklı olsaydı kendi kendinin etrafında döner dolaşır, düşünür taşınır da suçunu görür, kendisini affettirirdi.
عقل بودی گرد خود کردی طواف ** تا بدیدی جرم خود گشتی معاف
Eşekliği yüzünden bir ayağı bağlanmış eşek serkeşliğe kalkıştı mı iki ayağı da boynuna bağlanır!1495
چون خری پابسته تندد از خری ** هر دو پایش بسته گردد بر سری
Eşek, bana bir bağ kâfidir derse aldırış etme! Çünkü bu iki bağ, o bayağı hayvanın hareketi yüzünden bağlanmıştır!
پس بگوید خر که یک بندم بست ** خود مدان کان دو ز فعل آن خسست
Mustafa aleyhisselâm “Ulu Allah melekleri yarattı, onlara akıl verdi. Hayvanları yarattı, onlara hem akıl verdi hem şehvet. Kimin aklı, şehvetinden üstün olursa meleklerden daha yücedir. Kimin şehveti aklından üstünse hayvanlardan aşağıdır” dedi; bu hadisin tefsiri
در تفسیر این حدیث مصطفی علیه‌السلام کی ان الله تعالی خلق الملائکة و رکب فیهم العقل و خلق البهائم و رکب فیها الشهوة و خلق بنی آدم و رکب فیهم العقل و الشهوة فمن غلب عقله شهوته فهو اعلی من الملائکة و من غلب شهوته عقله فهو ادنی من البهائم
Hadiste gelmiştir: Ulu Allah, halkı üç çeşit yarattı.
در حدیث آمد که یزدان مجید ** خلق عالم را سه گونه آفرید
Bir bölüğü, tamamı ile akıldan, bilgiden ve cömertlikten ibaret... Bunlar meleklerdir, secdeden başka bir iş bilmezler!
یک گره را جمله عقل و علم و جود ** آن فرشته‌ست او نداند جز سجود