- Akıl, ahdini hatırlar... Akıl, unutkanlık perdesini yırtar.
- عقل را یاد آید از پیمان خود ** پرده‌ی نسیان بدراند خرد
- Aklın olmadı mı unutkanlık, sana hâkim olur... Sana düşmanlık eder, tedbirini bozar. 2290
- چونک عقلت نیست نسیان میر تست ** دشمن و باطل کن تدبیر تست
- Aşağılık pervane, aklının azlığından kendini ateşe vurur... Ateş, ateşin yakıcılığı, ateşin sesi, aklına bile gelmez.
- از کمی عقل پروانه‌ی خسیس ** یاد نارد ز آتش و سوز و حسیس
- Fakat kanadı yandı mı tövbe eder ama hırsı ve unutkanlığı yine onu ateşe atar.
- چونک پرش سوخت توبه می‌کند ** آز و نسیانش بر آتش می‌زند
- Bir şeyi kavramak, anlamak, hıfzetmek ve hatırlamak, aklın işidir... Akıl bunların derecesini yüceltir.
- ضبط و درک و حافظی و یادداشت ** عقل را باشد که عقل آن را فراشت
- İnci olmayınca parlaklığı nasıl olur da bulunur? Hatırlatan olmayınca adam, o işten nasıl kaçınır?
- چونک گوهر نیست تابش چون بود ** چون مذکر نیست ایابش چون بود
- Bu vakitsiz istek de sahibinin akılsızlığındandır. Çünkü ahmaklığın nasıl bir huyu vardır? Göremez ki! 2295
- این تمنی هم ز بی‌عقلی اوست ** که نبیند کان حماقت را چه خوست
- O, nedamet zahmetinin sonucudur... Define gibi aydın olan aklıdan gelmez.
- آن ندامت از نتیجه‌ی رنج بود ** نه ز عقل روشن چون گنج بود
- Zahmet geçti mi o nedamet de yok olur gider... o tövbe ve nedamet, toprak değerinde bile değildir.
- چونک شد رنج آن ندامت شد عدم ** می‌نیرزد خاک آن توبه و ندم
- O nedamet, gam ve elem karanlığı yüzünden yükünü bağladı... Fakat gündüz geldi mi gecenin sözünü mahveder!
- آن ندم از ظلمت غم بست بار ** پس کلام اللیل یمحوه النهار