İnsan bir ağaca benzer, ahdi de ağacın köküne. Kökün iyileşmesine, sağlamlaşmasına çalışmak gerek.
چون درختست آدمی و بیخ عهد ** بیخ را تیمار می‌باید به جهد
Bozuk düzen ahit, çürümüş köktür. Kökü çürümüş ağaç meyve vermez.
عهد فاسد بیخ پوسیده بود ** وز ثمار و لطف ببریده بود
Ağacın dalları, yaprakları yeşil bile olsa kök çürümüş, kurumuşsa faydası yok.
شاخ و برگ نخل گر چه سبز بود ** با فساد بیخ سبزی نیست سود
Fakat kökü sağlam da yeşil yaprakları yoksa nihayet günün birinde yüzlerce yaprak el sallar.
ور ندارد برگ سبز و بیخ هست ** عاقبت بیرون کند صد برگ دست
İlminle gururlanma da ahdini bütünlemeye bak. Çünkü bilgi kabuğa benzer, ahitse onun içidir.1170
تو مشو غره به علمش عهد جو ** علم چون قشرست و عهدش مغز او
Kötü işli adam, kötülükte sabit oldu da iyilik edenlerin eriştikleri devleti gördü mü? Şeytan olur, hasedinden hayrı menetmeye kalkışır, Şeytan gibi hani. Harmanı yanan da herkesin harmanının yanmasını ister. “Görmedin mi namaz kılan kulu, namaz kıldırmaya çalışanı?”
در بیان آنک مرد بدکار چون متمکن شود در بدکاری و اثر دولت نیکوکاران ببیند شیطان شود و مانع خیر گردد از حسد هم‌چون شیطان کی خرمن سوخته همه را خرمن سوخته خواهد ارایت الذی ینهی عبدا اذا صلی
Vefakarların faydalandığını gördün mü sen, Şeytan gibi haset edersin.
وافیان را چون ببینی کرده سود ** تو چو شیطانی شوی آنجا حسود
Mizaç ve tabiatı bozuk ve hasta olan kişi, kimsenin iyi olmamasını ister.
هرکرا باشد مزاج و طبع سست ** او نخواهد هیچ کس را تن‌درست
Şeytan gibi hasetçi değilsen dava kapısını bırak da vefa tapısına gel.
گر نخواهی رشک ابلیسی بیا ** از در دعوی به درگاه وفا
Madem ki vefan yok, bari söylenme. Çünkü sözün çoğu, bizlik benlik davasıdır.
چون وفاات نیست باری دم مزن ** که سخن دعویست اغلب ما و من
Bu söz, gönlü geliştiren bir sözdür. Susmakla insan yüzlerce gelişmeye nail olur.1175
این سخن در سینه دخل مغزهاست ** در خموشی مغز جان را صد نماست