If thou hast not a sweet breath in prayer, go and beg a prayer from the pure (in heart).
گر نداری تو دم خوش در دعا ** رو دعا میخواه ز اخوان صفا
How God most High commanded Moses, on whom be peace, saying, “Call unto Me with a mouth with which thou hast not sinned.”
امر حق به موسی علیه السلام که مرا به دهانی خوان کی بدان دهان گناه نکردهای
He (God) said, “O Moses, beseech Me for protection with a mouth thou hast not sinned withal.”180
گفت ای موسی ز من میجو پناه ** با دهانی که نکردی تو گناه
Moses said, “I have not such a mouth.” God said, “Call unto Me by the mouth of others.”
گفت موسی من ندارم آن دهان ** گفت ما را از دهان غیر خوان
When didst thou sin by the mouth of others? Invoke (God) by the mouth of others, crying, “O God!”
از دهان غیر کی کردی گناه ** از دهان غیر بر خوان کای اله
Act in such wise that (their) mouths may pray for thee in the nights and days.
آنچنان کن که دهانها مر ترا ** در شب و در روزها آرد دعا
Ask pardon by a mouth with which thou hast committed no sin—and that will be the mouth of others—
از دهانی که نکردستی گناه ** و آن دهان غیر باشد عذر خواه
Or (else) make thine own mouth pure, make thy spirit alert and nimble.185
یا دهان خویشتن را پاک کن ** روح خود را چابک و چالاک کن
Praise of God is pure: when purity has come, defilement packs and goes out.
ذکر حق پاکست چون پاکی رسید ** رخت بر بندد برون آید پلید
Contraries flee from contraries: night flees when the light (of dawn) shines forth.
میگریزد ضدها از ضدها ** شب گریزد چون بر افروزد ضیا
When the pure (holy) Name comes into the mouth, neither impurity remains nor (any) sorrows.
چون در آید نام پاک اندر دهان ** نه پلیدی ماند و نه اندهان
Showing that the supplicant's invocation of God is essentially the same thing as God's response to him.
بیان آنک الله گفتن نیازمند عین لبیک گفتن حق است
One night a certain man was crying “Allah!” till his lips were growing sweet with praise of Him.
آن یکی الله میگفتی شبی ** تا که شیرین میشد از ذکرش لبی
The Devil said, “Prithee, O garrulous one, where is the (response) ‘Here am I’ to all this ‘Allah’?190
گفت شیطان آخر ای بسیارگو ** این همه الله را لبیک کو
Not a single response is coming from the Throne: how long will you cry ‘Allah’ with grim face?”
مینیاید یک جواب از پیش تخت ** چند الله میزنی با روی سخت
He became broken-hearted and laid down his head (to sleep): in a dream he saw Khadir amidst the verdure.
او شکستهدل شد و بنهاد سر ** دید در خواب او خضر را در خضر
He (Khadir) said, “Hark, you have held back from praising God: how is it that you repent of having called unto Him?”
گفت هین از ذکر چون وا ماندهای ** چون پشیمانی از آن کش خواندهای
He said, “No ‘Here am I’ is coming to me in response, hence I fear that I may be (a reprobate who is) driven away from the Door.”
گفت لبیکم نمیآید جواب ** زان همیترسم که باشم رد باب
He (Khadir) said, “(God saith), That ‘Allah’ of thine is My ‘Here am I,’ and that supplication and grief and ardour of thine is My messenger (to thee).195
گفت آن الله تو لبیک ماست ** و آن نیاز و درد و سوزت پیک ماست
Thy shifts and attempts to find a means (of gaining access to Me) were (in reality) My drawing (thee towards Me), and released thy feet (from the bonds of worldliness).
حیلهها و چارهجوییهای تو ** جذب ما بود و گشاد این پای تو
Thy fear and love are the noose to catch My favour: beneath every ‘O Lord’ (of thine) is many a ‘Here am I’ (from Me).”
ترس و عشق تو کمند لطف ماست ** زیر هر یا رب تو لبیکهاست
Far from this prayer is the soul of the fool, because to him it is not permitted to cry “O Lord.”
جان جاهل زین دعا جز دور نیست ** زانک یا رب گفتنش دستور نیست
On his mouth and heart are lock and bolt, to the end that he may not moan unto God in the hour of bale.
بر دهان و بر دلش قفلست و بند ** تا ننالد با خدا وقت گزند
He (God) gave to Pharaoh hundredfold possessions and riches, so that he claimed (Divine) might and majesty.200
داد مر فرعون را صد ملک و مال ** تا بکرد او دعوی عز و جلال
In his whole life that man of evil nature felt no (spiritual) headache, lest he should moan unto God.
در همه عمرش ندید او درد سر ** تا ننالد سوی حق آن بدگهر
God gave him all the empire of this world, (but) He did not give him grief and pain and sorrows.
داد او را جمله ملک این جهان ** حق ندادش درد و رنج و اندهان
Grief is better than the empire of the world, so that you may call unto God in secret.
درد آمد بهتر از ملک جهان ** تا بخوانی مر خدا را در نهان