English    Türkçe    فارسی   

4
2224-2248

  • One free (from sensuality) gets the odour of Paradise from his nose: how should the odour of Paradise come from the rump?”
  • رایحه‌ی جنت ز بینی یافت حر ** رایحه‌ی جنت کم آید از دبر

  • O thou who hast brought humility into the presence of fools, and O thou who hast brought pride into the presence of (spiritual) kings, 2225
  • ای تواضع برده پیش ابلهان ** وی تکبر برده تو پیش شهان

  • The pride shown to the base is goodly and fitting. Take heed, do not behave in the reverse manner: the reverse thereof is (the cause of) thy bondage.
  • آن تکبر بر خسان خوبست و چست ** هین مرو معکوس عکسش بند تست

  • The rose grew for the sake of the nostrils: sweet scent is the stipend of the nose, O churl.
  • از پی سوراخ بینی رست گل ** بو وظیفه‌ی بینی آمد ای عتل

  • The scent of the rose is for organs of smell, O bold man: this hole below is not the place for that scent.
  • بوی گل بهر مشامست ای دلیر ** جای آن بو نیست این سوراخ زیر

  • How should the scent of Paradise come to thee from this place? If thou requirest the (sweet) scent, seek it from its (proper) place.
  • کی ازین جا بوی خلد آید ترا ** بو ز موضع جو اگر باید ترا

  • Likewise, “love of country” is right, (but) first, O master, know (what really is) thy country. 2230
  • هم‌چنین حب الوطن باشد درست ** تو وطن بشناس ای خواجه نخست

  • That sagacious fish said, “I will journey, I will withdraw my heart from their advice and counsel.”
  • گفت آن ماهی زیرک ره کنم ** دل ز رای و مشورتشان بر کنم

  • ’Tis no time for counsel. Hark, journey! Like ‘Alí, sigh (the secret) into the well.
  • نیست وقت مشورت هین راه کن ** چون علی تو آه اندر چاه کن

  • Very seldom is there found a fit confidant for that sigh: go by night and let thy movement be hidden, like (that of) the night-patrol.
  • محرم آن آه کم‌یابست بس ** شب رو و پنهان‌روی کن چون عسس

  • Set out from this lake towards the sea: seek the sea and take leave of this whirlpool.
  • سوی دریا عزم کن زین آب‌گیر ** بحر جو و ترک این گرداب گیر

  • That wary (fish) made its breast o afoot (swam away) and was going from its perilous abode to the sea of light, 2235
  • سینه را پا ساخت می‌رفت آن حذور ** از مقام با خطر تا بحر نور

  • Like the deer of which a dog is in pursuit and which keeps running so long as there is a single nerve in its body.
  • هم‌چو آهو کز پی او سگ بود ** می‌دود تا در تنش یک رگ بود

  • Hare’s sleep (heedlessness) with the dog in pursuit is a sin: how indeed is sleep (dwelling) in the eye of him who hath fear?
  • خواب خرگوش و سگ اندر پی خطاست ** خواب خود در چشم ترسنده کجاست

  • That fish departed and took the way to the sea: it took the far way and the vast expanse.
  • رفت آن ماهی ره دریا گرفت ** راه دور و پهنه‌ی پهنا گرفت

  • It suffered many afflictions, and in the end it went after all towards safety and welfare.
  • رنجها بسیار دید و عاقبت ** رفت آخر سوی امن و عافیت

  • It cast itself into the deep Sea whose bound no eye can reach. 2240
  • خویشتن افکند در دریای ژرف ** که نیابد حد آن را هیچ طرف

  • So when the fishermen brought their net (to the lake), the half-intelligent (fish) was bitterly grieved thereat.
  • پس چو صیادان بیاوردند دام ** نیم‌عاقل را از آن شد تلخ کام

  • And said, “Alas, I have lost the opportunity: how did not I accompany that guide?
  • گفت اه من فوت کردم فرصه را ** چون نگشتم همره آن رهنما

  • He went off suddenly, but seeing that he went I ought to have gone after him in hot haste.”
  • ناگهان رفت او ولیکن چونک رفت ** می‌ببایستم شدن در پی بتفت

  • ‘Tis wrong to regret the past: what is gone will not come back: to remember it is of no avail.
  • بر گذشته حسرت آوردن خطاست ** باز ناید رفته یاد آن هباست

  • Story of the captive bird which gave the (following) injunctions: do not feel sorrow for what is past, think about taking precaution for the present (need), and do not spend time in repenting.
  • قصه‌ی آن مرغ گرفته کی وصیت کرد کی بر گذشته پشیمانی مخور تدارک وقت اندیش و روزگار مبر در پشیمانی

  • A certain man caught a bird by guile and trap: the bird said to him, “O noble sire, 2245
  • آن یکی مرغی گرفت از مکر و دام ** مرغ او را گفت ای خواجه‌ی همام

  • Thou hast eaten many oxen and sheep, thou hast sacrificed many camels;
  • به تو بسی گاوان و میشان خورده‌ای ** تو بسی اشتر به قربان کرده‌ای

  • Thou hast never in the world been sated by them, neither wilt thou be sated by my limbs.
  • تو نگشتی سیر زانها در زمن ** هم نگردی سیر از اجزای من

  • Let me go, that I may bestow on thee three counsels, that thou mayst perceive whether I am wise or foolish.
  • هل مرا تا که سه پندت بر دهم ** تا بدانی زیرکم یا ابلهم