English    Türkçe    فارسی   

5
1780-1804

  • Ey Tanrıya sığınan, sabah küçük mahşerdir. Büyük mahşeri de var ondan kıyas et. 1780
  • صبح حشر کوچکست ای مستجیر  ** حشر اکبر را قیاس از وی بگیر 

  • Can, nasıl toprağa uçarsa amel defteri de sağa, sola öyle uçar.
  • آنچنان که جان بپرد سوی طین  ** نامه پرد تا یسار و تا یمین 

  • İyiliğe kötülüğe dair dün ne yaptıysa onların yazılı olduğu nekeslik ve cömertlik defterini, insanın avucuna koyarlar.
  • در کفش بنهند نامه‌ی بخل و جود  ** فسق و تقوی آنچ دی خو کرده بود 

  • Seher çağı uykudan uyandı mı o hayır ve şer, ona gelip çatar.
  • چون شود بیدار از خواب او سحر  ** باز آید سوی او آن خیر و شر 

  • Riyazatı huy edinmişse uyandığı zaman yanına o gelir.
  • گر ریاضت داده باشد خوی خویش  ** وقت بیداری همان آید به پیش 

  • Dün, hamlık etmiş, kötülükte, azgınlıkta bulunmuşsa sol yanından verilen defteri, yas mektubuna döner. 1785
  • ور بد او دی خام و زشت و در ضلال  ** چون عزا نامه سیه یابد شمال 

  • Dün, temiz, kötülükten çekingen ve dindar olarak yaşamışsa uyanınca değerli inciyi elde eder.
  • ور بد او دی پاک و با تقوی و دین  ** وقت بیداری برد در ثمین 

  • Bizim uykumuz ve uyanmamız, ölümle mahşere iki tanıktır.
  • هست ما را خواب و بیداری ما  ** بر نشان مرگ و محشر دو گوا 

  • Küçük haşir büyük hasrı gösterir; küçük ölüm, büyük ölümü aydınlatır.
  • حشر اصغر حشر اکبر را نمود  ** مرگ اصغر مرگ اکبر را زدود 

  • Fakat bu defter, hayalidir, gizlidir. Büyük haşirde o defter meydana çıkar.
  • لیک این نامه خیالست و نهان  ** وآن شود در حشر اکبر بس عیان 

  • Bu hayal, burada gizlidir, eseri görünür. Fakat bu hayal, orada suretlere bürünür. 1790
  • این خیال اینجا نهان پیدا اثر  ** زین خیال آنجا برویاند صور 

  • Mühendise bak yere tohum eker gibi gönlüne bir ev yapma hayali kor.
  • در مهندس بین خیال خانه‌ای  ** در دلش چون در زمینی دانه‌ای 

  • O hayal, dışarıda zahir olur, adeta yerden tohum biter gibi.
  • آن خیال از اندرون آید برون  ** چون زمین که زاید از تخم درون 

  • Gönülde yurt tutan her hayal, mahşer gününde bir surete bürünecektir.
  • هر خیالی کو کند در دل وطن  ** روز محشر صورتی خواهد شدن 

  • Mühendisin gönlünde kurduğu hayali, tohum bitirme kabiliyetindeki bir yere ekilmiş, orada bitmiş mahsul tut.
  • چون خیال آن مهندس در ضمیر  ** چون نبات اندر زمین دانه‌گیر 

  • Bu iki mahşeri hulâsa etmeden maksadım bir kısastır, inananların bundan hisse almasıdır. 1795
  • مخلصم زین هر دو محشر قصه‌ایست  ** مومنان را در بیانش حصه‌ایست

  • Kıyamet gününün güneşi doğdu mu çirkin, güzel herkes yerden derhal kalkar.
  • چون بر آید آفتاب رستخیز  ** بر جهند از خاک زشت و خوب تیز 

  • Herkes kaza ve kader divanına koşar, geçer para da potaya girer, kalp para da.
  • سوی دیوان قضا پویان شوند  ** نقد نیک و بد به کوره می‌روند 

  • Geçer para neşelenerek, nazlana,nazlana kalp para, yanıp eriyerek.
  • نقد نیکو شادمان و ناز ناز  ** نقد قلب اندر زحیر و در گداز 

  • Anbean sınamalar gelmede, bedende gönül sırları görünmede.
  • لحظه لحظه امتحانها می‌رسد  ** سر دلها می‌نماید در جسد 

  • Kandil nasıl suyla yağla görünür, aydınlanıp meydana çıkarsa, yahut toprak, nasıl mahsul verir, sırlarını meydana korsa öyle. 1800
  • چون ز قندیل آب و روغن گشته فاش  ** یا چو خاکی که بروید سرهاش 

  • Baharın eli, soğanı, safranı, haşhaşı çıkarır, kışın sırrını nasıl meydana korsa öyle.
  • از پیاز و گندنا و کوکنار  ** سر دی پیدا کند دست بهار 

  • Biri “Biz Tanrıdan çekinenleriz” diye yemyeşil, öbürü menekşe gibi başı aşağıda. Tehlikeye uğrama korkusu, gönle yerleşmiş, bu yüzden kaynaklat kaynama da, on tane dere olmada.
  • آن یکی سرسبز نحن المتقون  ** وآن دگر هم‌چون بنفشه سرنگون 

  • Tehlikeye uğrama korkusu, gönle yerleşmiş, bu yüzden kaynaklat kaynama da, on tane dere olmada.
  • چشمها بیرون جهید از خطر  ** گشته ده چشمه ز بیم مستقر 

  • Gözler, defterler sol yandan gelmesin diye açılmış, bekleyip durmada.
  • باز مانده دیده‌ها در انتظار  ** تا که نامه ناید از سوی یسار