Rumi's Masnavi - Bir nimet olan ekmek ve tuz suretinin eseri suretsiz olan kuvvettir.

Bir nimet olan ekmek ve tuz suretinin eseri suretsiz olan kuvvettir.

Savaşta kılıç ve kalkan sureti suretsizlikle yani düşmana üstün olmayla sona erer. 3735

Medrese medreseye gidip gelme medresenin türlü, türlü suretleri insan bilgi sahibi olunca dürülür gider.

Bu suretler suretsizliğin kuluyken nasıl oluyor da o nimet sahibine yok diyorlar?

Bu suretler suretsizlikten vücut bulmuştur. Peki kendilerine bu varlığı verene şu aykırı gidiş onu şu inkar ediş nedir ki?

Ha.. suretin inkarı da ondan olur ondan zuhur eder. Bu iş de onun bir aksidir zaten.

Her yurdun duvar tavan ve sair suretlerini mimarın düşüncesinin gölgesi bil. 3740

Düşünce zamanında taş, tahta ve kerpiç meydanda değildir ama bu, böyledir.

Dilediği gibi iş yapan suretsizliktir. Suret, onun elinde bir alete benzer.

Bazı, bazı o suretsiz varlık, yokluk gizliliğinden kerem eder, suretlere yüz gösterir.

Her suret ondan yardım görür. Bu suretle onun yüceliğinden güzelliğinden kudretinden var olur.

Derken yine suretsiz varlık, yüzünü gizler. Suretler ihtiyaçlarından renk ve koku aleminde dilenciliğe başlarlar. 3745

Bu suret başka bir suretten yücelik dilerse bu, yol azıtmanın, sapıklığın ta kendisidir.

A cevhersiz şu halde neden ihtiyacını başka bir ihtiyaç sahibine arz edersin.

Mademki suretler kuldur, Tanrı’ya suret deme. Onu suret sanma, onu bir şeye benzetmeye kalkışma.

Yalvar yakar kendini yok etmeye savaş. Çünkü düşünceden suretlerden başka bir şey meydana gelmez.

Başka bir suretle gelişmiyor, semirmiyorsan sende, sen yokken doğan suret elbette daha iyidir. 3750

Bir şehre gider, o şehrin suretine ulaşırsın. A yolcu, seni oraya çeken suretsizliktir.

Mana bakımından, hatta mekansızlık alemine kadar da gidersin. Çünkü zevk ve hoşluk, mekan ve zaman aleminden gayrı bir alemdir.

Bir sevgilinin suretine gidersin, onunla eş olmaya, arkadaşlık etmeye can atarsın.

Maksattan gafilsin ama mana bakımından suretsizliğe gittin yine.

Şu halde hakikatte herkesin taptığı Hak’tır. Çünkü yollara gidenler zevk için giderler suretsizliğe doğru yürürler. 3755

Ama bazıları yüzlerini kuyruğa tutmuşlardır. Baş, asıldır ama başı kaybetmişlerdir onlar.

Baş, bu sapıklar tarafından kaybedilmiştir. Fakat baş, kuyruk yolundan başlık eder.

O, baştan imdat görür, bu kuyruktan. Bir tayfa vardır ki onlar başı da kaybetmişlerdir, kuyruğu da.

Hepsi ve her şey kayboldu mu hepsini ve her şeyi bulurlar. Her varlığı her sureti yok etmeye yolundan, külle koşup ulaşırlar.

Şehzadelerin Zatüssuver kalesindeki köşkte Çin padişahinin kızının resmini görmeleri, üçünün de kendisinden geçmesi, ona aşık olması, Bu kimin resmi? diye arayıp sormaları.

Bu söze son yoktur. Şehzadeler, kalede pek güzel pek alımlı bir resim gördüler. 3760

Bundan daha güzel kız görmüşlerdi ama bu resmi görünce derin bir denize daldılar sanki.

Çünkü onlara bu kase içinde afyon verilmişti bir kere. Kaseler görünür de o afyon görünmez.

Hüş-Rüba kalesi, yapacağını yaptı. Her üçünü de bela kuyusuna attı.

Bakış oku yaysız olarak gönüle geldi saplandı. Ey aman bilmez aman, aman!

Eski zamanlarda gelip geçmiş nice ümmetleri taştan suret yaktı yandırdı. 3765

Dinlerine de ateş saldı. Gönüllerine de.

Artık bu suret canlı olursa nasıl olur neler yapmaz o? Fitnesi her an bir başka çeşittir onun.

Suret aşkı Şehzadelerin gönlüne mızrak gibi battı. Her biri bulut gibi gözyaşları döküyor, elini dişliyor, yazık diyordu.

Padişahın önceden gördüğünü biz şimdi gördük. O eşsiz padişah bize ne kadar antlar verdi.

Peygamberlerin bu yüzden bizim üstümüzde çok hakkı vardır. Onlar bizim sonumuzdan haber vermişlerdir. 3770

Ektiğin tohumdan ancak diken biter, bu tarafa doğru uçarsan buradan öteye yol yoktur, başka uçacak yer bulamazsın.

Tohumu benden al ki mahsül versin. Benim kanadımla uç ki ok, o tarafa fırlasın gitsin.

Sen onun mutlaka var olduğunu, varlığının vacip bulunduğunu bilmezsin ama sonunda yine dersin ki hakikaten varlığı vacipmiş.

O hakikatte sensin, fakat sonunda hakiki varlığı anlayıp terk edeceğin bu mevhum senliğin o değildir ha!

Bu sonraki varlığın, seni evvelki ve hakiki varlığa ulaştırmak ve böyle bir varlığın olduğunu bildirmek için gelmiş asılsız bir varlıktır. 3775

Senin senliğinde başka bir sen gizlidir. Bu varlıkla var olup kendini gören kişiye kurban olayım ben.

Gencin aynada gördüğünü ihtiyar, ondan önce kerpiçte görür.

Biz padişahımızın buyruğundan dışarı çıktık. Babamızın lütuflarına nankörlük ettik.

Onun sözünü ehemmiyetsiz bulduk, onun eşsiz inayetlerini mühimsemedik.

İşte şimdilik hepimiz de hendeğe düştük. Savaşsız kazalara uğradık, öldürdük. 3780

Kendi aklımıza güvendik, fikrimize dayandık da bu tehlikeye çattık.

İnce hastalığa tutulan, kendisini nasıl sağlam sanırsa biz de tıpkı onun gibi kendimizi sağlam sandık, hür zannettik.

Fakat gizli illet şimdi meydana çıktı, bağlandık, avlandık da ondan sonra kendini gösterdi.