-
نیست مانندای آتش آن پری ** گر چه اصلش اوست چون می‌بنگری
- Perinin aslı ateştir; fakat dikkat edersen ateşe hiç benzemez.
-
مرغ از بادست و کی ماند به باد ** نامناسب را خدا نسبت به داد
- Kuş, havadan yaratılmış olmakla beraber havaya nereden benzer? Allah, münasebeti olmayan şeylere münasebet verdi.
-
نسبت این فرعها با اصلها ** هست بی‌چون ار چه دادش وصلها
- Bu feri’lerin asıllarıyla münasebeti vardır... Allah onlara bu münasebeti vermiştir; fakat bu münasebete akıl ermez, keyfiyeti bilinmez!
-
آدمی چون زاده‌ی خاک هباست ** این پسر را با پدر نسبت کجاست 2410
- İnsan hiçbir değeri olmayan topraktan meydana gelmiştir... Fakat bu oğlun, babası ile ne münasebeti var?
-
نسبتی گر هست مخفی از خرد ** هست بی‌چون و خرد کی پی برد
- Bir münasebeti varsa bile akıldan gizlidir, keyfiyetine akıl ermez; akıl nereden bu münasebeti izleyecek bulacak?
-
باد را بی چشم اگر بینش نداد ** فرق چون می‌کرد اندر قوم عاد
- Yele göz vermemiş olsaydı Ad kavmini nasıl fark ederdi?
-
چون همی دانست مومن از عدو ** چون همی دانست می را از کدو
- Mümini nasıl olur da düşmandan ayırt eder... Şarabı, nasıl olur da testiden fark ederdi?
-
آتش نمرود را گر چشم نیست ** با خلیلش چون تجشم کردنیست
- Nemrut’un yaktığı ateşe göz olmasaydı Halil’e nasıl olur da, kendisini zahmetlere sokup saygı gösterirdi?
-
گر نبودی نیل را آن نور و دید ** از چه قبطی را ز سبطی می‌گزید 2415
- Nil’in gözü olmasaydı, görmeseydi, Kıpti ile İsrail oğullarını nasıl ayırt edebilirdi?
-
گرنه کوه و سنگ با دیدار شد ** پس چرا داود را او یار شد
- Dağda taşta görüş yoktu da nasıl Davut’a yar oldu?