English    Türkçe    فارسی   

4
3188-3237

  • هم‌چنان باشد چو مومن راه یافت ** سوی نور حق ز ظلمت روی تافت
  • ’Tis even so: when the true believer has found the way towards the Light of God, he averts his face from the darkness (of this world).
  • در بیان آنک شه‌زاده آدمی بچه است خلیفه‌ی خداست پدرش آدم صفی خلیفه‌ی حق مسجود ملایک و آن کمپیر کابلی دنیاست کی آدمی‌بچه را از پدر ببرید به سحر و انبیا و اولیا آن طبیب تدارک کننده
  • Explaining that the prince is Man, the vicegerent of God, and that his father is Adam, the chosen one, the vicegerent of God, he to whom the angels bowed in worship; and that the old hag of Kábul is the World which separated Man from his Father by sorcery, while the prophets and saints are (like) the physician who applied the remedy.
  • ای برادر دانک شه‌زاده توی ** در جهان کهنه زاده از نوی
  • O brother, know that thou art the prince born anew in the old world.
  • کابلی جادو این دنیاست کو ** کرد مردان را اسیر رنگ و بو 3190
  • The witch of Kábul is this World which made men captive to colour and perfume.
  • چون در افکندت دریغ آلوده روذ ** دم به دم می‌خوان و می‌دم قل اعوذ
  • Since she hath cast thee into this polluted stream, continually recite and utter (the words), Say, I take refuge.
  • تا رهی زین جادوی و زین قلق ** استعاذت خواه از رب الفلق
  • In order that thou mayst be delivered from this witchery and this distress, beg of the Lord of the daybreak that thou mayst say “I take refuge.”
  • زان نبی دنیات را سحاره خواند ** کو به افسون خلق را در چه نشاند
  • The Prophet called this world of thine an enchantress because through her spells she lodged mankind in the pit.
  • هین فسون گرم دارد گنده پیر ** کرده شاهان را دم گرمش اسیر
  • Beware! The stinking hag hath hot (potent) spells: her hot breath hath made kings captive.
  • در درون سینه نفاثات اوست ** عقده‌های سحر را اثبات اوست 3195
  • She is the witches who blow (on knots) within (thy) breast: she is the (means of) maintaining the knots of sorcery.
  • ساحره‌ی دنیا قوی دانا زنیست ** حل سحر او به پای عامه نیست
  • The sorceress, (who is) the World, is a mightily cunning woman: ’tis not in the power of the vulgar to undo her sorcery;
  • ور گشادی عقد او را عقلها ** انبیا را کی فرستادی خدا
  • And if (men's) understandings could loose her knot, how should God have sent the prophets?
  • هین طلب کن خوش‌دمی عقده‌گشا ** رازدان یفعل الله ما یشا
  • Hark, seek one whose breath is pure, a looser of knots, one who knows the mystery of God doeth whatso He willeth.
  • هم‌چو ماهی بسته است او به شست ** شاه زاده ماند سالی و تو شصت
  • She (the World) hath imprisoned thee, like a fish, in her net: the prince remained (there) one year, and thou sixty.
  • شصت سال از شست او در محنتی ** نه خوشی نه بر طریق سنتی 3200
  • From (being enmeshed in) her net thou art in tribulation sixty years: neither art thou happy nor (dost thou walk) in the way of the Sunna.
  • فاسقی بدبخت نه دنیات خوب ** نه رهیده از وبال و از ذنوب
  • Thou art a miserable unrighteous man: neither is thy worldly life good (happy) nor art thou delivered from guilt and sins.
  • نفخ او این عقده‌ها را سخت کرد ** پس طلب کن نفخه‌ی خلاق فرد
  • Her (the World's) breathing hath made these knots tight: seek, then, the breathing of the unique Creator,
  • تا نفخت فیه من روحی ترا ** وا رهاند زین و گوید برتر آ
  • In order that “I breathed of My spirit into him” may deliver thee from this (sorcery) and say (to thee), “Come higher!”
  • جز به نفخ حق نسوزد نفخ سحر ** نفخ قهرست این و آن دم نفح مهر
  • The breathing of sorcery is not consumed save by the breathing of God: this (the former) is the breathing of (Divine) wrath, (while) that (the latter) exhalation is the breathing of (Divine) love.
  • رحمت او سابقست از قهر او ** سابقی خواهی برو سابق بجو 3205
  • His mercy is prior to His wrath: (if) thou desirest priority (in spiritual rank), go, seek that (attribute) which is prior,
  • تا رسی اندر نفوس زوجت ** کای شه مسحور اینک مخرجت
  • That thou mayst attain unto the souls that are wedded; for lo, this, O ensorcelled prince, is thy way of escape.
  • با وجود زال ناید انحلال ** در شبیکه و در بر آن پر دلال
  • With the existence of the old woman, there can be no undoing (of the knots), (whilst thou art) in the net and in the arms of that (paramour) full of blandishments.
  • نه بگفتست آن سراج امتان ** این جهان و آن جهان را ضرتان
  • Hath not the Lamp of the peoples called this world and that world the two fellow-wives (who are always quarrelling with each other)?
  • پس وصال این فراق آن بود ** صحت این تن سقام جان بود
  • Therefore union with this (world) is separation from that (world): the health of this body is the sickness of the spirit.
  • سخت می‌آید فراق این ممر ** پس فراق آن مقر دان سخت‌تر 3210
  • Hard is the separation from this transitory abode: know, then, that the separation from that permanent abode is harder
  • چون فراق نقش سخت آید ترا ** تا چه سخت آید ز نقاشش جدا
  • Since it is hard for thee to be separated from the form, how hard must it be to be parted from its Maker!
  • ای که صبرت نیست از دنیای دون ** چونت صبرست از خدا ای دوست چون
  • O thou that hast not the patience to do without the vile world, how, O friend, how hast thou the patience to do without God?
  • چونک صبرت نیست زین آب سیاه ** چون صبوری داری از چشمه‌ی اله
  • Since thou hast not the patience to do without this black water, how hast thou the patience to do without God's (pure) fountain?
  • چونک بی این شرب کم داری سکون ** چون ز ابراری جدا وز یشربون
  • Since thou art restless without this (worldly) drink, how art thou (remaining patiently) apart from the righteous and from they shall drink (of the wine of Paradise)?
  • گر ببینی یک نفس حسن ودود ** اندر آتش افکنی جان و وجود 3215
  • If for one moment thou behold the beauty of the Loving One and cast thy soul and existence into the fire (of love),
  • جیفه بینی بعد از آن این شرب را ** چون ببینی کر و فر قرب را
  • After that thou wilt regard this (worldly) drink as a carcase, when thou beholdest the glory and splendour of nighness (unto Him).
  • هم‌چو شه‌زاده رسی در یار خویش ** پس برون آری ز پا تو خار خویش
  • Like the prince, thou wilt attain unto thy Beloved; then thou wilt draw out from thy foot the thorn of self.
  • جهد کن در بی‌خودی خود را بیاب ** زودتر والله اعلم بالصواب
  • Strive for selflessness, find thy (true) self as soon as possible— and God best knoweth the right course.
  • هر زمانی هین مشو با خویش جفت ** هر زمان چون خر در آب و گل میفت
  • Take heed, never be wedded to self: do not, like an ass, be always falling into water and mud.
  • از قصور چشم باشد آن عثار ** که نبیند شیب و بالا کور وار 3220
  • That stumbling arises from shortsightedness; for like a blind man, he (such a one) does not see the ups and downs.
  • بوی پیراهان یوسف کن سند ** زانک بویش چشم روشن می‌کند
  • Make the scent of Joseph's shirt thy stay, because his scent makes the eye clear.
  • صورت پنهان و آن نور جبین ** کرده چشم انبیا را دوربین
  • The hidden Form and the Light of that Brow have made the eyes of the prophets far-seeing.
  • نور آن رخسار برهاند ز نار ** هین مشو قانع به نور مستعار
  • The Light of that Countenance will deliver (thee) from the fire: hark, be not content with borrowed light.
  • چشم را این نور حالی‌بین کند ** جسم و عقل و روح را گرگین کند
  • This (borrowed) light makes the eye to see that which is transient: it makes body and mind and spirit to be scabby (diseased).
  • صورتش نورست و در تحقیق نار ** گر ضیا خواهی دو دست از وی بدار 3225
  • It has the appearance of light, but in reality it is fire: keep thy hands off it, if thou desire the (true) radiance.
  • دم به دم در رو فتد هر جا رود ** دیده و جانی که حالی‌بین بود
  • The eye and spirit that sees (only) the transient falls on its face continually wherever it goes.
  • دور بیند دوربین بی‌هنر ** هم‌چنانک دور دیدن خواب در
  • A far-seeing man who lacks knowledge may see far, just as (one has) far sight in dreams.
  • خفته باشی بر لب جو خشک‌لب ** می‌دوی سوی سراب اندر طلب
  • You are asleep with parched lips on the bank of the river, and (in your dream) are running in search of water towards the mirage.
  • دور می‌بینی سراب و می‌دوی ** عاشق آن بینش خود می‌شوی
  • You see the mirage far away and run (towards it): you become in love with your own sight.
  • می‌زنی در خواب با یاران تو لاف ** که منم بینادل و پرده‌شکاف 3230
  • In the dream you boast to your friends, saying, “I am the one whose heart possesses vision, and (I am) the one that rends the veil.
  • نک بدان سو آب دیدم هین شتاب ** تا رویم آنجا و آن باشد سراب
  • Lo, I see water yonder: hark, make haste that we may go there”—and ’tis (only) the mirage.
  • هر قدم زین آب تازی دورتر ** دو دوان سوی سراب با غرر
  • At every step you hurry farther away from the water, whilst you keep running on towards the perilous mirage.
  • عین آن عزمت حجاب این شده ** که به تو پیوسته است و آمده
  • Your very setting-out has become the barrier (which prevents you) from (seeing) this that has come close to you.
  • بس کسا عزمی به جایی می‌کند ** از مقامی کان غرض در وی بود
  • Oh, many a one sets out to some place from the spot where the object of his quest is (to be found).
  • دید و لاف خفته می‌ناید به کار ** جز خیالی نیست دست از وی بدار 3235
  • The (far) sight and boasting of the sleeper is of no avail; it is naught but a phantasy: hold aloof from it.
  • خوابناکی لیک هم بر راه خسپ ** الله الله بر ره الله خسپ
  • Thou art sleepy, but anyhow sleep on the Way: for God's sake, for God's sake, sleep on the Way of God,
  • تا بود که سالکی بر تو زند ** از خیالات نعاست بر کند
  • That perchance a Traveller (on the Way) may attach himself to thee and tear thee from the phantasies of slumber.