English    Türkçe    فارسی   

4
1881-1905

  • جسم از جان روزافزون می‌شود ** چون رود جان جسم بین چون می‌شود
  • The days of the body are increased by the spirit: mark what becomes of the body when the spirit goes (from it).
  • حد جسمت یک دو گز خود بیش نیست ** جان تو تا آسمان جولان‌کنیست
  • The range of thy body is an ell or two, no more: thy spirit is a maker of swift flights to heaven.
  • تا به بغداد و سمرقند ای همام ** روح را اندر تصور نیم گام
  • In the spirit’s imagination, O prince, ‘tis (but) half a step to Baghdad and Samarcand.
  • دو درم سنگست پیه چشمتان ** نور روحش تا عنان آسمان
  • The fat (white) of thine eye is two dirhems in weight: the light of its spirit (reaches) to the lofty region of the sky.
  • نور بی این چشم می‌بیند به خواب ** چشم بی‌این نور چه بود جز خراب 1885
  • The light sees in dream without this eye: without this light what would the eye be but ruined?
  • جان ز ریش و سبلت تن فارغست ** لیک تن بی‌جان بود مردار و پست
  • The spirit is unconcerned with the beard and moustache of the body, but without the spirit the body is a carcase and vile.
  • بارنامه‌ی روح حیوانیست این ** پیشتر رو روح انسانی ببین
  • Such is the magnificence of the animal spirit: advance farther, behold the human spirit.
  • بگذر از انسان هم و از قال و قیل ** تا لب دریای جان جبرئیل
  • Pass beyond Man and (logical) disputation unto the shore of the sea of the spirit of Gabriel.
  • بعد از آنت جان احمد لب گزد ** جبرئیل از بیم تو واپس خزد
  • After that, the, spirit of Ahmad (Mohammed) will bite thy lip (kiss thee lovingly), and Gabriel will creep back in fear of thee,
  • گوید ار آیم به قدر یک کمان ** من به سوی تو بسوزم در زمان 1890
  • And will say, “If I come one bow’s length towards thee, I shall be instantly consumed.”
  • آشفتن آن غلام از نارسیدن جواب رقعه از قبل پادشاه
  • How the slave was indignant because no reply to his letter arrived from the king.
  • این بیابان خود ندارد پا و سر ** بی‌جواب نامه خستست آن پسر
  • Truly this desert hath no head or foot (top or bottom). That youth, (being) without a reply to his letter, is aggrieved
  • کای عجب چونم نداد آن شه جواب ** با خیانت کرد رقعه‌بر ز تاب
  • And says, “Oh, ‘tis a wonder. How did the king give me no reply? Or (perchance) the carrier of the letter behaved treacherously because of the torment (of envy),
  • رقعه پنهان کرد و ننمود آن به شاه ** کو منافق بود و آبی زیر کاه
  • And concealed the letter and did not show it to the king; for he was a hypocrite and (like) a piece of water beneath straw.
  • رقعه‌ی دیگر نویسم ز آزمون ** دیگری جویم رسول ذو فنون
  • I will write another letter by way of test and seek another accomplished messenger.”
  • بر امیر و مطبخی و نامه‌بر ** عیب بنهاده ز جهل آن بی‌خبر 1895
  • That heedless man ignorantly puts the blame on the Amir and the steward and the letter-carrier.
  • هیچ گرد خود نمی‌گردد که من ** کژروی کردم چو اندر دین شمن
  • Never does he go round about (inspect) himself and say, “I have acted perversely, like the idolater in (turning away from’ the true) religion.”
  • کژ وزیدن باد بر سلیمان علیه‌السلام به سبب زلت او
  • How the wind blew perversely against Solomon, on whom be peace, because of his lapse.
  • باد بر تخت سلیمان رفت کژ ** پس سلیمان گفت بادا کژ مغژ
  • The wind moved perversely against Solomon's throne. Then Solomon said, “O wind, do not creep (along) perversely.”
  • باد هم گفت ای سیلمان کژ مرو ** ور روی کژ از کژم خشمین مشو
  • The wind too said, “Do not move perversely (act wrongfully), O Solomon; and if thou move perversely, be not angry at my perverseness.
  • این ترازو بهر این بنهاد حق ** تا رود انصاف ما را در سبق
  • God set up these scales for the purpose that justice might be done to us in eternity.
  • از ترازو کم کنی من کم کنم ** تا تو با من روشنی من روشنم 1900
  • (If) thou give short measure, I will give short measure; so long as thou art honest with me, I am honest (with thee).”
  • هم‌چنین تاج سلیمان میل کرد ** روز روشن را برو چون لیل کرد
  • Likewise, Solomon's tiara swerved to one side and made the bright day (dark) as night to him.
  • گفت تا جا کژ مشو بر فرق من ** آفتابا کم مشو از شرق من
  • He said, “O tiara, do not become awry on my head: O sun, do not decline from my orient.”
  • راست می‌کرد او به دست آن تاج را ** باز کژ می‌شد برو تاج ای فتی
  • He was putting the tiara straight with his hand, (but) the tiara always became awry for him again, O youth.
  • هشت بارش راست کرد و گشت کژ ** گفت تاجا چیست آخر کژ مغژ
  • Eight times he straightened it, and (each time) it became awry. He said, “Why, what is the matter, O tiara? Do not sag crookedly.”
  • گفت اگر صد ره کنی تو راست من ** کژ شوم چون کژ روی ای متمن 1905
  • It replied, “If thou put me straight a hundred times, (’tis useless): I go awry since thou goest awry, O trusted one.”