بشنو این نی چون شکایت می‌‌کند ** از جدایی‌‌ها حکایت می‌‌کند

Dinle, bu ney nasıl şikâyet ediyor, ayrılıkları nasıl anlatıyor:

کز نیستان تا مرا ببریده‌‌اند ** در نفیرم مرد و زن نالیده‌‌اند

Beni kamışlıktan kestiklerinden beri feryadımdan erkek, kadın… Herkes ağlayıp inledi.

سینه خواهم شرحه شرحه از فراق ** تا بگویم شرح درد اشتیاق‌‌

Ayrılıktan parça parça olmuş, kalp isterim ki, iştiyak derdini açayım.

هر کسی کاو دور ماند از اصل خویش ** باز جوید روزگار وصل خویش‌‌

Aslından uzak düşen kişi, yine vuslat zamanını arar.

من به هر جمعیتی نالان شدم ** جفت بد حالان و خوش حالان شدم‌‌ 5

Ben her cemiyette ağladım, inledim. Fena hallilerle de eş oldum, iyi hallilerle de.

هر کسی از ظن خود شد یار من ** از درون من نجست اسرار من‌‌

Herkes kendi zannınca benim dostum oldu ama kimse içimdeki sırları araştırmadı.

سر من از ناله‌‌ی من دور نیست ** لیک چشم و گوش را آن نور نیست‌‌

Benim esrarım feryadımdan uzak değildir, ancak (her) gözde, kulakta o nur yok.

تن ز جان و جان ز تن مستور نیست ** لیک کس را دید جان دستور نیست‌‌

Ten candan, can da tenden gizli kapaklı değildir, lâkin canı görmek için kimseye izin yok.

آتش است این بانگ نای و نیست باد ** هر که این آتش ندارد نیست باد

Bu neyin sesi ateştir, hava değil; kimde bu ateş yoksa yok olsun!

آتش عشق است کاندر نی فتاد ** جوشش عشق است کاندر می ‌‌فتاد 10

Aşk ateşidir ki neyin içine düşmüştür, aşk coşkunluğudur ki şarabın içine düşmüştür.

نی حریف هر که از یاری برید ** پرده‌‌هایش پرده‌‌های ما درید

Ney, dosttan ayrılan kişinin arkadaşı, haldaşıdır. Onun perdeleri, perdelerimizi yırttı.

همچو نی زهری و تریاقی که دید ** همچو نی دمساز و مشتاقی که دید

Ney gibi hem bir zehir, hem bir tiryak, ney gibi hem bir hemdem, hem bir müştak kim gördü?

نی حدیث راه پر خون می‌‌کند ** قصه‌‌های عشق مجنون می‌‌کند

Ney, kanla dolu olan yoldan bahsetmekte, Mecnun aşkının kıssalarını söylemektedir.

محرم این هوش جز بی‌‌هوش نیست ** مر زبان را مشتری جز گوش نیست‌‌

Bu aklın mahremi akılsızdan başkası değildir, dile de kulaktan başka müşteri yoktur.

در غم ما روزها بی‌‌گاه شد ** روزها با سوزها همراه شد 15

Bizim gamımızdan günler, vakitsiz bir hale geldi; günler yanışlarla yoldaş oldu.

روزها گر رفت گو رو باک نیست ** تو بمان ای آن که چون تو پاک نیست‌‌

Günler geçtiyse, geçip gitsin; korkumuz yok. Ey temizlikte naziri olmayan, hemen sen kal!

هر که جز ماهی ز آبش سیر شد ** هر که بی‌‌روزی است روزش دیر شد

Balıktan başka her şey suya kandı, rızkı olmayana da günler uzadı.

درنیابد حال پخته هیچ خام ** پس سخن کوتاه باید و السلام‌‌

Ham, pişkinin halinden anlamaz, öyle ise söz kısa kesilmelidir vesselâm.

بند بگسل، باش آزاد ای پسر ** چند باشی بند سیم و بند زر

Ey oğul! Bağı çöz, azat ol. Ne zamana kadar gümüş, altın esiri olacaksın?

گر بریزی بحر را در کوزه‌‌ای ** چند گنجد قسمت یک روزه‌‌ای‌‌ 20

Denizi bir testiye dökersen ne alır? Bir günün kısmetini…

کوزه‌‌ی چشم حریصان پر نشد ** تا صدف قانع نشد پر در نشد

Harislerin göz testisi dolmadı. Sedef, kanaatkâr olduğundan inci ile doldu.

هر که را جامه ز عشقی چاک شد ** او ز حرص و عیب کلی پاک شد

Bir aşk yüzünden elbisesi yırtılan, hırstan, ayıptan adamakıllı temizlendi.

شاد باش ای عشق خوش سودای ما ** ای طبیب جمله علتهای ما

Ey bizim sevdası güzel aşkımız; şad ol; ey bütün hastalıklarımızın hekimi;

ای دوای نخوت و ناموس ما ** ای تو افلاطون و جالینوس ما

Ey bizim kibir ve azametimizin ilâcı, ey bizim Eflâtun’umuz! Ey bizim Calinus’umuz!

جسم خاک از عشق بر افلاک شد ** کوه در رقص آمد و چالاک شد 25

Toprak beden, aşktan göklere çıktı; dağ oynamaya başladı, çevikleşti.