-
گفت ای یاران حقم الهام داد ** مر ضعیفی را قوی رایی فتاد
- Tavşan, “Dostlar, Hak bana ilham etti. Hakikaten zayıf birisi, kuvvetli bir rye ve tedbire nail oldu.
-
آن چه حق آموخت مر زنبور را ** آن نباشد شیر را و گور را
- Hakk’ın arıya öğrettiğini, aslan ve ejderha bilemez.
-
خانهها سازد پر از حلوای تر ** حق بر او آن علم را بگشاد در 1010
- Arı, teritaze balla dolu petekler yapar. Tanrı, ona, o ilimde kapı açtı.
-
آن چه حق آموخت کرم پیله را ** هیچ پیلی داند آن گون حیله را
- Hakk’ın, ipekböceğine öğrettiğini hiçbir fil bilir mi?
-
آدم خاکی ز حق آموخت علم ** تا به هفتم آسمان افروخت علم
- Toprağa mensup insan Hak’tan ilim öğrendi ve o bilgi ile yedinci kat göğe kadar bütün âlemi aydınlattı;
-
نام و ناموس ملک را در شکست ** کوری آن کس که در حق درشک است
- Tanrı’ya şüphe eden kişinin körlüğüne rağmen meleklerin adını, sanını unutturdu;
-
زاهد چندین هزاران ساله را ** پوز بندی ساخت آن گوساله را
- Altı yüz bin yıllık zahidin, o buzağının ağzını bağladı;
-
تا نتاند شیر علم دین کشید ** تا نگردد گرد آن قصر مشید 1015
- Bu suretle din bilgisi sütünü emmesine, o yüce ve sağlam köşkün etrafında dönüp dolaşmasına mâni oldu.
-
علمهای اهل حس شد پوز بند ** تا نگیرد شیر ز آن علم بلند
- Duygu ehlinin, yalnız zâhire itibar edenlerin bilgileri, o yüce bilgiden süt emenler için ağız bağıdır.
-
قطرهی دل را یکی گوهر فتاد ** کان به دریاها و گردونها نداد
- Gönül katresine bir inci düştü ki o inci denizlere; feleklere bile verilmemiştir.
-
چند صورت آخر ای صورت پرست ** جان بیمعنیت از صورت نرست
- Ey surete tapan! Niceye dek suret kaygısı? Senin manasız canın suretten kurtulmadı gitti.
-
گر به صورت آدمی انسان بدی ** احمد و بو جهل خود یکسان بدی
- Eğer insan, suretle insan olsaydı Ahmed’le Ebucehil müsavi olurdu.
-
نقش بر دیوار مثل آدم است ** بنگر از صورت چه چیز او کم است 1020
- Duvar üstüne yapılan insan resmi de insana benzer. Bak, sûret bakımından nesi eksik*
-
جان کم است آن صورت با تاب را ** رو بجو آن گوهر کمیاب را
- O parlak resmin yalnız canı noksan. Yürü, o nadir bulunur cevheri ara;
-
شد سر شیران عالم جمله پست ** چون سگ اصحاب را دادند دست
- Eshab-ı Kehf’in köpeğine el verilince, dünyadaki bütün aslanların başları alçaldı.
-
چه زیان استش از آن نقش نفور ** چون که جانش غرق شد در بحر نور
- Canı, nur denizinde gark olduktan sonra ona, kötü ve çirkin suretin ne ziyanı var?
-
وصف صورت نیست اندر خامهها ** عالم و عادل بود در نامهها
- Kalemler sureti övmezler. Kitaplara da adamın suretine ait vasıflar değil, “âlim, adalet sahibi” gibi zatına ait vasıflar yazılır.
-
عالم و عادل همه معنی است بس ** کش نیابی در مکان و پیش و پس 1025
- Bilgi ve adalet sahibi… Hep manadır, onları önde, artta, bir yerde bulamazsın,
-
میزند بر تن ز سوی لامکان ** مینگنجد در فلک خورشید جان
- Zata ait sıfatlar Lâmekân elinden cana şûle vermektedir, can güneşi, göklere sığamaz” dedi.
-
ذکر دانش خرگوش و بیان فضیلت و منافع دانستن
- Tavşanın bilgisi, bilginin fazileti ve faydaları
-
این سخن پایان ندارد هوش دار ** گوش سوی قصهی خرگوش دار
- Bu sözün sonu yoktur. Kulak ver, tavşan hikâyesini anla!
-
گوش خر بفروش و دیگر گوش خر ** کاین سخن را در نیابد گوش خر
- Eşekkulağını sat, başka bir kulak al ki bu sözü eşekkulağı anlayamaz!
-
رو تو روبه بازی خرگوش بین ** مکر و شیر اندازی خرگوش بین
- Yürü, tavşanın tilki gibi kurnazlığına bak, onun düşüncesini ve aslanı mağlup edişini gör!
-
خاتم ملک سلیمان است علم ** جمله عالم صورت و جان است علم 1030
- Bilgi, Süleyman mülkünün hâtemidir; bütün âlem cesettir, ilim candır.
-
آدمی را زین هنر بیچاره گشت ** خلق دریاها و خلق کوه و دشت
- Bu hüner yüzünden denizlerin, dağların, ovaların mahlûkatı, insanoğluna karşı âciz kalmıştır.
-
زو پلنگ و شیر ترسان همچو موش ** زو نهنگ و بحر در صفرا و جوش
- O yüzden kaplan, aslan; fare gibi korkmaktadır. O yüzden ovada, dağda bütün vahşi hayvanlar gizlenmişlerdir.