تا هوا تازه ست ایمان تازه نیست ** کاین هوا جز قفل آن دروازه نیست‌‌

کرده‌‌ای تاویل حرف بکر را ** خویش را تاویل کن نی ذکر را 1080

بر هوا تاویل قرآن می‌‌کنی ** پست و کژ شد از تو معنی سنی‌‌

زیافت تاویل رکیک مگس‌‌

آن مگس بر برگ کاه و بول خر ** همچو کشتی‌‌بان همی‌‌افراشت سر

گفت من دریا و کشتی خوانده‌‌ام ** مدتی در فکر آن می‌‌مانده‌‌ام‌‌

اینک این دریا و این کشتی و من ** مرد کشتیبان و اهل و رایزن‌‌

بر سر دریا همی‌‌راند او عمد ** می‌‌نمودش آن قدر بیرون ز حد 1085

بود بی‌‌حد آن چمین نسبت بدو ** آن نظر که بیند آن را راست کو

عالمش چندان بود کش بینش است ** چشم چندین بحر هم چندینش است‌‌

صاحب تاویل باطل چون مگس ** وهم او بول خر و تصویر خس‌‌

گر مگس تاویل بگذارد به رای ** آن مگس را بخت گرداند همای‌‌

آن مگس نبود کش این عبرت بود ** روح او نی در خور صورت بود 1090

تولیدن شیر از دیر آمدن خرگوش‌‌

همچو آن خرگوش کاو بر شیر زد ** روح او کی بود اندر خورد قد

شیر می‌‌گفت از سر تیزی و خشم ** کز ره گوشم عدو بر بست چشم‌‌

مکرهای جبریانم بسته کرد ** تیغ چوبینشان تنم را خسته کرد

زین سپس من نشنوم آن دمدمه ** بانگ دیوان است و غولان آن همه‌‌

بردران ای دل تو ایشان را مه‌‌ایست ** پوستشان بر کن کشان جز پوست نیست‌‌ 1095

پوست چه بود گفتهای رنگ رنگ ** چون زره بر آب کش نبود درنگ‌‌

این سخن چون پوست و معنی مغز دان ** این سخن چون نقش و معنی همچو جان‌‌

پوست باشد مغز بد را عیب پوش ** مغز نیکو را ز غیرت غیب پوش‌‌

چون قلم از باد بد دفتر ز آب ** هر چه بنویسی فنا گردد شتاب‌‌

نقش آب است ار وفا جویی از آن ** باز گردی دستهای خود گزان‌‌ 1100

باد در مردم هوا و آرزوست ** چون هوا بگذاشتی پیغام هوست‌‌

خوش بود پیغامهای کردگار ** کاو ز سر تا پای باشد پایدار

خطبه‌‌ی شاهان بگردد و آن کیا ** جز کیا و خطبه‌‌های انبیا