English    Türkçe    فارسی   

1
1535-1559

  • ای خنک آن مرد کز خود رسته شد ** در وجود زنده‌‌ای پیوسته شد 1535
  • Ne mutlu o adama kendisinden kurtulmuş, diriye ulaşmıştır!

  • وای آن زنده که با مرده نشست ** مرده گشت و زندگی از وی بجست‌‌
  • Yazık o diriye ki ölü ile oturmuş, ölmüş; hayatını kaybetmiştir!

  • چون تو در قرآن حق بگریختی ** با روان انبیا آمیختی‌‌
  • Tanrı Kur’an’ına kaçar, sığınırsan Peygamberlerin ruhlarına karışırsın.

  • هست قرآن حالهای انبیا ** ماهیان بحر پاک کبریا
  • Kur’an; Peygamberlerin, Tanrı’nın temiz ululuk denizindeki balıkların halleridir.

  • ور بخوانی و نه‌‌ای قرآن پذیر ** انبیا و اولیا را دیده گیر
  • Fakat okur da dediğini tutmazsan farzet ki peygamberleri, velileri görmüşsün (inanmadıktan onlara uymadıktan sonra ne fayda !).

  • ور پذیرایی چو بر خوانی قصص ** مرغ جانت تنگ آید در قفص‌‌ 1540
  • Kur’an’ın hükümlerini tutar, kıssalarından hisse alırsan can kuşuna ten kafesi dar gelir.

  • مرغ کاو اندر قفس زندانی است ** می‌‌نجوید رستن از نادانی است‌‌
  • Kafeste mahpus olan kuşun kurtulmak istememesi cahilliktendir.

  • روحهایی کز قفسها رسته‌‌اند ** انبیای رهبر شایسته‌‌اند
  • Kafeslerden kurtulan ruhlar, Tanrı’ya lâyık ve halka rehber olan peygamberlerdir.

  • از برون آوازشان آید ز دین ** که ره رستن ترا این است این‌‌
  • Onların sesleri, kafeslerin dışından ve din makamından gelir: “Sana kurtuluş yolu ancak budur, bu!

  • ما به دین رستیم زین ننگین قفس ** جز که این ره نیست چاره‌‌ی این قفس‌‌
  • Biz bu daracık kafesten bununla kurtulduk. Bu kafesten kurtulmanın bundan başka çaresi yok!

  • خویش را رنجور سازی زار زار ** تا ترا بیرون کنند از اشتهار 1545
  • Kazandığın şöhretten kurtulman için inleyip duran bir hasta haline gir!

  • که اشتهار خلق بند محکم است ** در ره این از بند آهن کی کم است‌‌
  • Zaten halk arasında meşhur olmak, sağlam bir bağdır. Bu bağ bu yolda demir bir bağdan aşağı mıdır ki?”

  • قصه‌‌ی بازرگان که طوطی محبوس او او را پیغام داد به طوطیان هندوستان هنگام رفتن به تجارت‌‌
  • Bir tâcirin ticaret için Hindistan’a gitmesi ve mahpus dudusunun, onunla Hindistan dudularına haber yollaması

  • بود بازرگانی او را طوطیی ** در قفس محبوس زیبا طوطیی‌‌
  • Bir tacirin bir dudusu vardı, kafeste hapsedilmiş, güzel bir duduydu.

  • چون که بازرگان سفر را ساز کرد ** سوی هندستان شدن آغاز کرد
  • Tacir, Hindistan’a gitmek üzere yol hazırlığına başladı.

  • هر غلام و هر کنیزک را ز جود ** گفت بهر تو چه آرم گوی زود
  • Kerem ve ihsan dolayısıyla, kölelerinin, cariyeciklerinin her birine “Çabuk söyle, sana Hindistan’dan ne getireyim?” dedi.

  • هر یکی از وی مرادی خواست کرد ** جمله را وعده بداد آن نیک مرد 1550
  • Her birisi ondan bir şey diledi. O iyi adam hepsine, istediklerini getireceğini vadetti.

  • گفت طوطی را چه خواهی ارمغان ** کارمت از خطه‌‌ی هندوستان‌‌
  • Duduya da “Sen ne armağan istersin, sana Hindistan elinden ne getireyim?” dedi.

  • گفتش آن طوطی که آن جا طوطیان ** چون ببینی کن ز حال من بیان‌‌
  • Dudu dedi ki: “Oradaki duduları görünce benim halimi anlat.

  • کان فلان طوطی که مشتاق شماست ** از قضای آسمان در حبس ماست‌‌
  • De ki: Sizin müştakınız olan filan dudu, Tanrı’nın takdiriyle bizim mahpusumuzdur.

  • بر شما کرد او سلام و داد خواست ** وز شما چاره و ره ارشاد خواست‌‌
  • Size selâm söyledi, yardım istedi; sizden bir çare, bir kurtuluş yolu diledi.

  • گفت می‌‌شاید که من در اشتیاق ** جان دهم اینجا بمیرم در فراق‌‌ 1555
  • Dedi ki: Reva mıdır ben iştiyakınızla gurbet elde can vereyim.

  • این روا باشد که من در بند سخت ** گه شما بر سبزه گاهی بر درخت‌‌
  • Sıkı bir hapis içinde olayım da siz gâh yeşilliklerde, gâh ağaçlarda zevk ve sefa edesiniz.

  • این چنین باشد وفای دوستان ** من در این حبس و شما در بوستان‌‌
  • Dostların vefası böyle mi olur? Ben şu hapis içindeyim, siz gül bahçelerinde.

  • یاد آرید ای مهان زین مرغ زار ** یک صبوحی در میان مرغزار
  • Ey Ulular! Bir seher çağı şarap meclisinde bu inleyen garibi de hatırlayın!

  • یاد یاران یار را میمون بود ** خاصه کان لیلی و این مجنون بود
  • Dostların sevgiliyi anması, sevgiliye ne mutludur. Hele anan ve anılanın biri Leylâ, öbürü Mecnun olursa.