دست ناقص دست شیطان است و دیو ** ز آن که اندر دام تکلیف است و ریو

جهل آید پیش او دانش شود ** جهل شد علمی که در ناقص رود

هر چه گیرد علتی علت شود ** کفر گیرد کاملی ملت شود

ای مری کرده پیاده با سوار ** سر نخواهی برد اکنون پای دار

تعظیم ساحران مر موسی را علیه السلام که چه فرمایی اول تو اندازی عصا یا ما

ساحران در عهد فرعون لعین ** چون مری کردند با موسی به کین‌‌ 1615

لیک موسی را مقدم داشتند ** ساحران او را مکرم داشتند

ز آن که گفتندش که فرمان آن تست ** گر تو می‌‌خواهی عصا بفکن نخست‌‌

گفت نی اول شما ای ساحران ** افکنید آن مکرها را در میان‌‌

این قدر تعظیم دینشان را خرید ** کز مری آن دست و پاهاشان برید

ساحران چون حق او بشناختند ** دست و پا در جرم آن درباختند 1620

لقمه و نکته ست کامل را حلال ** تو نه‌‌ای کامل مخور می‌‌باش لال‌‌

چون تو گوشی او زبان نی جنس تو ** گوشها را حق بفرمود أنصتوا

کودک اول چون بزاید شیر نوش ** مدتی خامش بود او جمله گوش‌‌

مدتی می‌‌بایدش لب دوختن ** از سخن تا او سخن آموختن‌‌

ور نباشد گوش و تی‌‌تی می‌‌کند ** خویشتن را گنگ گیتی می‌‌کند 1625

کر اصلی کش نبود آغاز گوش ** لال باشد کی کند در نطق جوش‌‌

ز آن که اول سمع باید نطق را ** سوی منطق از ره سمع اندر آ

ادخلوا الأبیات من أبوابها ** و اطلبوا الأغراض فی أسبابها

نطق کان موقوف راه سمع نیست ** جز که نطق خالق بی‌‌طمع نیست‌‌

مبدع است او تابع استاد نی ** مسند جمله و را اسناد نی‌‌ 1630

باقیان هم در حرف هم در مقال ** تابع استاد و محتاج مثال‌‌

زین سخن گر نیستی بیگانه‌‌ای ** دلق و اشکی گیر در ویرانه‌‌ای‌‌

ز آن که آدم ز آن عتاب از اشک رست ** اشک تر باشد دم توبه پرست‌‌

بهر گریه آمد آدم بر زمین ** تا بود گریان و نالان و حزین‌‌

آدم از فردوس و از بالای هفت ** پای ماچان از برای عذر رفت‌‌ 1635