-
شاد باش و فارغ و ایمن که من ** آن کنم با تو که باران با چمن
- Sevin, ilişik etme, emin ol ki yağmur çimenlere ne yaparsa ben de sana onu yapacağım;
-
من غم تو میخورم تو غم مخور ** بر تو من مشفقترم از صد پدر
- Ben, senin gamını çekmekteyim, sen gam yeme; ben sana yüz babadan daha şefkatliyim;
-
هان و هان این راز را با کس مگو ** گر چه از تو شه کند بس جستجو
- Aman, sakın ha, bu sırrı kimseye söyleme; padişah senden bunu ne kadar sorup soruştursa yine sakla;
-
چون که اسرارت نهان در دل شود ** آن مرادت زودتر حاصل شود 175
- Sırların gönülde gizli kalırsa o muradın çabucak hâsıl olur; dedi.
-
گفت پیغمبر که هر که سر نهفت ** زود گردد با مراد خویش جفت
- Peygamber demiştir ki: “Her kim sırrını saklar ise çabucak muradına erişir.”
-
دانه چون اندر زمین پنهان شود ** سر آن سر سبزی بستان شود
- Tohum toprak içinde gizlenince, onun gizlenmesi, bahçenin yeşillenmesi ile neticelenir.
-
زر و نقره گر نبودندی نهان ** پرورش کی یافتندی زیر کان
- Altın ve gümüş gizli olmasalardı... Madende nasıl musaffa olurlar, nasıl altın ve gümüş haline gelirlerdi?
-
وعدهها و لطفهای آن حکیم ** کرد آن رنجور را ایمن ز بیم
- O hekimin vaatleri ve lütufları hastayı korkudan emin etti.
-
وعدهها باشد حقیقی دل پذیر ** وعدهها باشد مجازی تاسهگیر 180
- Hakiki olan vaatleri gönül kabul eder, içten gelmeyen vaatler ise insanı ıstıraba sokar.
-
وعدهی اهل کرم گنج روان ** وعدهی نااهل شد رنج روان
- Kerem ehlinin vaatleri akıp duran, eseri daima görünen hazinedir. Ehil olmayanların, kerem sahibi bulunmayanların vaatleri ise gönül azabıdır.
-
دریافتن آن ولی رنج را و عرض کردن رنج او را پیش پادشاه
- O velinin, halayığın hastalığını anlaması ve padişaha arz etmesi
-
بعد از آن برخاست و عزم شاه کرد ** شاه را ز ان شمهای آگاه کرد
- Ondan sonra hekim, kalkıp padişahın huzuruna gitti, padişahı bu meseleden birazcık haberdar etti.
-
گفت تدبیر آن بود کان مرد را ** حاضر آریم از پی این درد را
- Dedi ki: “Çare şundan ibaret: bu derdin iyileşmesi için o adamı getirelim.
-
مرد زرگر را بخوان ز ان شهر دور ** با زر و خلعت بده او را غرور
- Kuyumcuyu o uzak şehirden çağır, onu altınla, elbise ile aldat.”
-
فرستادن پادشاه رسولان به سمرقند به آوردن زرگر
- Padişahın, kuyumcuyu getirmek üzere Semerkand’a elçiler yollaması
-
شه فرستاد آن طرف یک دو رسول ** حاذقان و کافیان بس عدول 185
- Padişah, hekimden bu sözü duyunca nasihatini, candan gönülden kabul etti. O tarafa ehliyetli, kifayetli, âdil bir iki kişiyi elçi olarak gönderdi.
-
تا سمرقند آمدند آن دو امیر ** پیش آن زرگر ز شاهنشه بشیر
- O iki bey, kuyumcuya padişahtan muştucu olarak Semerkand’a kadar geldiler.
-
کای لطیف استاد کامل معرفت ** فاش اندر شهرها از تو صفت
- Dediler ki: “Ey lütuf sahibi üstat, ey marifette kâmil kişi! Öğülmen şehirlere yayılmıştır.
-
نک فلان شه از برای زرگری ** اختیارت کرد زیرا مهتری
- İşte filân padişah, kuyumcubaşılık için seni seçti. Zira (bu işte) pek büyüksün, pek kâmilsin.
-
اینک این خلعت بگیر و زر و سیم ** چون بیایی خاص باشی و ندیم
- Şimdicek şu elbiseyi, altın ve gümüşü al da gelince de padişahın havassından ve nedimlerinden olursun.”
-
مرد مال و خلعت بسیار دید ** غره شد از شهر و فرزندان برید 190
- Adam; çok malı, çok parayı görünce gururlandı, şehirden çoluk çocuktan ayrıldı.
-
اندر آمد شادمان در راه مرد ** بیخبر کان شاه قصد جانش کرد
- Adam, neşeli bir halde yola düştü. Haberi yoktu ki padişah canına kastetmişti.
-
اسب تازی بر نشست و شاد تاخت ** خونبهای خویش را خلعت شناخت
- Arap atına binip sevinçle koşturdu, kendi kanının diyetini elbise sandı!
-
ای شده اندر سفر با صد رضا ** خود به پای خویش تا سوء القضا
- Ey yüzlerce razılıkla sefere düşen ve bizzat kendi ayağı ile kötü bir kazaya giden!
-
در خیالش ملک و عز و مهتری ** گفت عزرائیل رو آری بری
- Hayalinde mülk, şeref ve ululuk. Fakat Azrail “Git, evet, muradına erişirsin” demekte!
-
چون رسید از راه آن مرد غریب ** اندر آوردش به پیش شه طبیب 195
- O garip kişi yoldan gelince, hekim, onu padişahın huzuruna götürdü;
-
سوی شاهنشاه بردندش به ناز ** تا بسوزد بر سر شمع طراز
- Güzellik mumunun başı ucunda yakılması için onu, padişahın yanına izzet ve ikramla iletti.