آن چه خوردی واده ای مرگ سیاه ** از نبات و دارو و برگ و گیاه‌‌

آن چه خوردی واده ای مرگ سیاه ** از نبات و دارو و برگ و گیاه‌‌ 1895

“Ey kara ölüm; nebattan, ilâç olacak otlardan, köklerden, yapraklardan ne yedinse geri ver!” (diye emredilir)

ای برادر عقل یک دم با خود آر ** دم به دم در تو خزان است و بهار

Kardeş, bir an için aklını başına al! Sende de her an hazan ve bahar var.

باغ دل را سبز و تر و تازه بین ** پر ز غنچه‌‌ی ورد و سرو و یاسمین‌‌

Gönül bahçesinin yemyeşil, terütaze, goncalar, güller, serviler ve yaseminlerle dolu olduğunu gör!

ز انبهی برگ پنهان گشته شاخ ** ز انبهی گل نهان صحرا و کاخ‌‌

Yaprakların çokluğundan dal gizlenmiş; güllerin fazlalığından kır ve köşk görünmüyor.

این سخنهایی که از عقل کل است ** بوی آن گلزار و سرو و سنبل است‌‌

Akl-ı Külden gelen bu sözler de, o gül bahçesinin, o servi ve sümbüllerin kokusudur.

بوی گل دیدی که آن جا گل نبود ** جوش مل دیدی که آن جا مل نبود 1900

Gül olmayan yerden gül kokusu geldiğini, şarap olmayan yerde şarabın kaynayıp coştuğunu hiç gördün mü ki?

بو قلاووز است و رهبر مر ترا ** می‌‌برد تا خلد و کوثر مر ترا

Koku sana kılavuz ve rehberdir. Seni tâ ebedî Cennete ve kevser ırmağına götürür.

بو دوای چشم باشد نور ساز ** شد ز بویی دیده‌‌ی یعقوب باز

Koku, göze ilâçtır, nurunu artırır. Yakup’un gözü, bir kokudan açıldı.

بوی بد مر دیده را تاری کند ** بوی یوسف دیده را یاری کند

Kötü koku gözü karartır. Yusuf’un kokusu ise göze nur verir.

تو که یوسف نیستی یعقوب باش ** همچو او با گریه و آشوب باش‌‌

Yusuf değilsen bile Yakup ol; onun gibi matlûbuna erişmek için ağla!

بشنو این پند از حکیم غزنوی ** تا بیابی در تن کهنه نوی‌‌ 1905

Hakîm-i Gaznevî’nin şu nasihatini dinle de eski vücudunda bir yenilik bul:

ناز را رویی بباید همچو ورد ** چون نداری گرد بد خویی مگرد

“Naz için gül gibi bir yüz gerek. Öyle bir yüzün yoksa kötü huyun etrafında dönüp dolaşma, nazlanma!

زشت باشد روی نازیبا و ناز ** سخت باشد چشم نابینا و درد

Çirkin ve sarı bir yüzün nazı da çirkindir. Gözün hem kör, hem de hastalıklı oluşu müşküldür.

پیش یوسف نازش و خوبی مکن ** جز نیاز و آه یعقوبی مکن‌‌

Yusuf’a karşı nazlanma, güzellik iddia etme! Yakub’casına niyaz etmek ve ah eylemekten başka bir şey yapma!

معنی مردن ز طوطی بد نیاز ** در نیاز و فقر خود را مرده ساز

Dudunun ölümünün manası niyazdı. Sen de niyaz ve yoksullukta kendini ölü yap!

تا دم عیسی ترا زنده کند ** همچو خویشت خوب و فرخنده کند 1910

İsa’nın nefesi seni diriltsin, kendisi gibi güzel ve mutlu bir hale getirsin!

از بهاران کی شود سر سبز سنگ ** خاک شو تا گل برویی رنگ رنگ‌‌

Baharların tesiriyle taş yeşerir mi? Toprak ol ki renk renk çiçekler bitiresin.

سالها تو سنگ بودی دل خراش ** آزمون را یک زمانی خاک باش‌‌

Yıllarca gönüller yırtan, kalplere elem veren taş oldun; bir tecrübe et, bir zaman da toprak ol!

داستان پیر چنگی که در عهد عمر از بهر خدا روز بی‌‌نوایی چنگ زد میان گورستان‌‌

Tanrı razı olsun, Ömer zamanında yoksulluk gününde gidip mezarlıkta çenk çalan ihtiyar çalgıcının hikâyesi

آن شنیده ستی که در عهد عمر ** بود چنگی مطربی با کر و فر

(Bilmem) işittin mi? Ömer zamanında pek güzel, pek lâtif çenk çalan bir çalgıcı vardı.

بلبل از آواز او بی‌‌خود شدی ** یک طرب ز آواز خوبش صد شدی‌‌

Bülbül onun sesinden kendini kaybeder; bir namesini dinleyenlerin şevki, yüz misli artardı.

مجلس و مجمع دمش آراستی ** وز نوای او قیامت خاستی‌‌ 1915

Meclisleri, cemiyetleri, onun nağmeleri süsler; onun sesinden kıyametler kopardı.

همچو اسرافیل کاوازش به فن ** مردگان را جان در آرد در بدن‌‌

Sesi, İsrafil gibi mucizeler gösterir, ölülerin bedenlerine can bağışlardı.

یا رسیلی بود اسرافیل را ** کز سماعش پر برستی فیل را

Yahut İsrafil’e yardım ederdi; onun nağmelerini dinleyen fil bile kanatlanırdı.

سازد اسرافیل روزی ناله را ** جان دهد پوسیده‌‌ی صد ساله را

İsrafil, bir gün nağmesini düzer ve yüzlerce yıllık çürümüş ölüye can verir.

انبیا را در درون هم نغمه‌‌هاست ** طالبان را ز آن حیات بی‌‌بهاست‌‌

Peygamberlerin de içlerinde öyle nağmeler vardır ki o nağmelerde isteyenlere, değer biçilmez bir hayat erişir.