چون شنید از سنگها بو جهل این ** زد ز خشم آن سنگها را بر زمین‌‌

چون شنید از سنگها بو جهل این ** زد ز خشم آن سنگها را بر زمین‌‌ 2160

Ebucehil, taşlardan bu sözü işitince hiddetle taşları yere vurdu.

بقیه‌‌ی قصه‌‌ی مطرب و پیغام رسانیدن عمر به او آن چه هاتف آواز داد

Çalgıcı hikâyesinin sonu ve Emirülmüminîn Ömer’in –Tanrı ondan razı olsun kendisine Hatifin söylediğini alıp ulaştırması

باز گرد و حال مطرب گوش دار ** ز آن که عاجز گشت مطرب ز انتظار

Bunu bırak da yine çalgıcının hikâyesine kulak ver. Çalgıcı, beklemekten bunalınca.

بانگ آمد مر عمر را کای عمر ** بنده‌‌ی ما را ز حاجت باز خر

Ömer’e yine ses geldi! “Ey Ömer, kulumuzu ihtiyaçtan kurtar!

بنده‌‌ای داریم خاص و محترم ** سوی گورستان تو رنجه کن قدم‌‌

Has, muhterem bir kulumuz var; mezarlığa kadar gitmek zahmetini ihtiyar et.

ای عمر برجه ز بیت المال عام ** هفت صد دینار در کف نه تمام‌‌

Ey Ömer, kalk. Beytülmâlden yedi yüz dinar al, hepsini onun avucuna say!

پیش او بر کای تو ما را اختیار ** این قدر بستان کنون معذور دار 2165

O parayı huzuruna götürüp “O parayı huzuruna götürüp “Ey makbulümüz olan! Şimdilik bu kadarcığı al ve bizi mazur gör.

این قدر از بهر ابریشم بها ** خرج کن چون خرج شد اینجا بیا

Bu kadarcık para sana ancak ibrişim (kirşi) parasıdır. Harcet, bitince yine buraya gel” de.

پس عمر ز آن هیبت آواز جست ** تا میان را بهر این خدمت ببست‌‌

Bunun üzerine Ömer, sesin heybetinden sıçrayıp kalkarak bu hizmet için belini bağladı.

سوی گورستان عمر بنهاد رو ** در بغل همیان دوان در جستجو

Koltuğu altında para kesesi olduğu halde koşarak çalgıcıyı arayıp taramak için mezarlığa yüz tuttu.

گرد گورستان دوانه شد بسی ** غیر آن پیر او ندید آن جا کسی‌‌

Mezarlığın etrafını bir hayli döndü, dolaştı; orada o ihtiyardan başka kimseyi göremedi.

گفت این نبود دگر باره دوید ** مانده گشت و غیر آن پیر او ندید 2170

“Bu olmasa gerek” deyip bir kere daha koştu. Nihayet yoruldu, fakat yine o ihtiyardan başkasını göremedi.

گفت حق فرمود ما را بنده‌‌ای است ** صافی و شایسته و فرخنده‌‌ای است‌‌

Kendi kendisine “Hak, bana dedi ki: bizim sâf, makbul ve mübarek kulumuz var;

پیر چنگی کی بود خاص خدا ** حبذا ای سر پنهان حبذا

İhtiyar bir çalgıcı, nasıl olur da Tanrı haslarından olur? Ey gizli sır, ne hoşsun sen, hoş ve garip!”

بار دیگر گرد گورستان بگشت ** همچو آن شیر شکاری گرد دشت‌‌

Ava çıkan aslanın dönüp dolaşması gibi bir kere daha mezarlık etrafını dolaştı.

چون یقین گشتش که غیر پیر نیست ** گفت در ظلمت دل روشن بسی است‌‌

Orada o ihtiyardan başka kimsenin olmadığını iyice anlayınca “ karanlıklar içinde parlak gönüller çoktur” dedi.

آمد او با صد ادب آن جا نشست ** بر عمر عطسه فتاد و پیر جست‌‌ 2175

Gelip edebe fazlasıyla riayet ederek oraya oturdu. Bu sırada Ömer aksırdı, ihtiyar uyanıp sıçradı.

مر عمر را دید و ماند اندر شگفت ** عزم رفتن کرد و لرزیدن گرفت‌‌

Ömer’i görünce şaşırdı, kaldı. Gitmek istedi, fakat titremeğe başladı.

گفت در باطن خدایا از تو داد ** محتسب بر پیرکی چنگی فتاد

İçinden dedi ki: “Yarabbi senin elinden elemân! Şimdi de çalgıcı ihtiyarcağıza muhtesip geldi, çattı.”

چون نظر اندر رخ آن پیر کرد ** دید او را شرمسار و روی زرد

Ömer, o ihtiyarın yüzüne bakıp da onu utanmış çehresini sararmış görünce,

پس عمر گفتش مترس از من مرم ** کت بشارتها ز حق آورده‌‌ام‌‌

“Benden korkma, ürkme; çünkü sana Hak’tan müjdeler getirdim.

چند یزدان مدحت خوی تو کرد ** تا عمر را عاشق روی تو کرد 2180

Tanrı, senin huylarını o derece methetti ki nihayet Ömer’i, senin cemaline âşık etti.

پیش من بنشین و مهجوری مساز ** تا به گوشت گویم از اقبال راز

Otur şöyle önüme; uzaklaşmağa kalkışma. Kulağına devlet ve ikbal âleminden bazı sırlar söyleyeyim.

حق سلامت می‌‌کند می‌‌پرسدت ** چونی از رنج و غمان بی‌‌حدت‌‌

Tanrı sana selâm söylüyor; halini, hatırını soruyor. Hadsiz hesapsız zahmetlerden, kederlerden, ne haldesin? Buyuruyor.

نک قراضه‌‌ی چند ابریشم بها ** خرج کن این را و باز اینجا بیا

Şimdilik şu birkaç dinarı ibrişim parası olarak al, harca da bitince yine buraya gel!

پیر لرزان گشت چون این را شنید ** دست می‌‌خایید و بر خود می‌‌تپید

İhtiyâr, bunu işitince kendini yerden yere vurup ellerini ısırmağa, elbisesini yırtmaya başladı.