آمد او با صد ادب آن جا نشست ** بر عمر عطسه فتاد و پیر جست‌‌

آمد او با صد ادب آن جا نشست ** بر عمر عطسه فتاد و پیر جست‌‌ 2175

Gelip edebe fazlasıyla riayet ederek oraya oturdu. Bu sırada Ömer aksırdı, ihtiyar uyanıp sıçradı.

مر عمر را دید و ماند اندر شگفت ** عزم رفتن کرد و لرزیدن گرفت‌‌

Ömer’i görünce şaşırdı, kaldı. Gitmek istedi, fakat titremeğe başladı.

گفت در باطن خدایا از تو داد ** محتسب بر پیرکی چنگی فتاد

İçinden dedi ki: “Yarabbi senin elinden elemân! Şimdi de çalgıcı ihtiyarcağıza muhtesip geldi, çattı.”

چون نظر اندر رخ آن پیر کرد ** دید او را شرمسار و روی زرد

Ömer, o ihtiyarın yüzüne bakıp da onu utanmış çehresini sararmış görünce,

پس عمر گفتش مترس از من مرم ** کت بشارتها ز حق آورده‌‌ام‌‌

“Benden korkma, ürkme; çünkü sana Hak’tan müjdeler getirdim.

چند یزدان مدحت خوی تو کرد ** تا عمر را عاشق روی تو کرد 2180

Tanrı, senin huylarını o derece methetti ki nihayet Ömer’i, senin cemaline âşık etti.

پیش من بنشین و مهجوری مساز ** تا به گوشت گویم از اقبال راز

Otur şöyle önüme; uzaklaşmağa kalkışma. Kulağına devlet ve ikbal âleminden bazı sırlar söyleyeyim.

حق سلامت می‌‌کند می‌‌پرسدت ** چونی از رنج و غمان بی‌‌حدت‌‌

Tanrı sana selâm söylüyor; halini, hatırını soruyor. Hadsiz hesapsız zahmetlerden, kederlerden, ne haldesin? Buyuruyor.

نک قراضه‌‌ی چند ابریشم بها ** خرج کن این را و باز اینجا بیا

Şimdilik şu birkaç dinarı ibrişim parası olarak al, harca da bitince yine buraya gel!

پیر لرزان گشت چون این را شنید ** دست می‌‌خایید و بر خود می‌‌تپید

İhtiyâr, bunu işitince kendini yerden yere vurup ellerini ısırmağa, elbisesini yırtmaya başladı.

بانگ می‌‌زد کای خدای بی‌‌نظیر ** بس که از شرم آب شد بی‌‌چاره پیر 2185

“Ey naziri olmayan Tanrı! Ziyade utancından zavallı ihtiyar su kesildi” diye bağırmağa koyuldu.

چون بسی بگریست و از حد رفت درد ** چنگ را زد بر زمین و خرد کرد

Bir hayli ağlayıp eleme düştü. Nihayet çengi yere çalıp parça parça etti.

گفت ای بوده حجابم از اله ** ای مرا تو راه زن از شاه راه‌‌

Dedi ki: “Ey benimle Rabbimin arasında perde olan, ey beni ana yoldan azdırıp sapıtan!

ای بخورده خون من هفتاد سال ** ای ز تو رویم سیه پیش کمال‌‌

Ey yetmiş yıldır kanımı emen, kemal sahibine karşı yüzümü kara eden!

ای خدای با عطای با وفا ** رحم کن بر عمر رفته در جفا

İhsan ve vefa sahibi Tanrı, cefalarla, suçlarla, geçen ömrüme sen acı!

داد حق عمری که هر روزی از آن ** کس نداند قیمت آن در جهان‌‌ 2190

Tanrı bana öyle bir ömür verdi ki o ömrün bir gününün kıymetini bile cihanda kimse bilemez.

خرج کردم عمر خود را دم‌‌به‌‌دم ** در دمیدم جمله را در زیر و بم‌‌

Bense bütün o ömrü, her nefeste zir ve bem perdelerine harç ederek yele verdim.

آه کز یاد ره و پرده‌‌ی عراق ** رفت از یادم دم تلخ فراق‌‌

Ah! Arap ve Acem tarzını anmaktan, Irak perdesiyle meşgul olmaktan acı ayrılık zamanı hatırımdan çıktı.

وای کز تری زیر افکند خرد ** خشک شد کشت دل من دل بمرد

Eyvallah olsun ki Kûçek makamının tazeliği yüzünden gönlümün ekini kurudu, gönlüm öldü.

وای کز آواز این بیست و چهار ** کاروان بگذشت و بی‌‌گه شد نهار

Eyvahlar olsun bu yirmi dört makamın sesinden ki kervan geçti, gündüz de bitti!

ای خدا فریاد زین فریادخواه ** داد خواهم نه ز کس زین داد خواه‌‌ 2195

Ey, Tanrı, bu feryat edenin elinden feryat! Hiç kimseden değil, bu medet isteyen medet! Şikâyetim en çok kendimden...

داد خود از کس نیابم جز مگر ** ز آن که او از من به من نزدیکتر

Kimseden medet yok. Yalnız ve ancak bana, benden yakın olandan medet var.

کاین منی از وی رسد دم دم مرا ** پس و را بینم چو این شد کم مرا

Çünkü bana bu varlık, her an ondan gelmekte... Varlığım mahvolunca da ancak onu görürüm, başkasını değil.”

همچو آن کاو با تو باشد زر شمر ** سوی او داری نه سوی خود نظر

Birisi sana para verse, altın saysa sen ona bakarsın, kendine değil; bu da ona benzer.

گردانیدن عمر نظر او را از مقام گریه که هستی است به مقام استغراق که نیستی است‌‌

Ömer’in –Tanrı ondan razı olsun- ihtiyar çalgıcının nazarını varlık âlemi olan istiğrak âlemine çevirmesi

پس عمر گفتش که این زاری تو ** هست هم آثار هشیاری تو

Bunun üzerine Ömer, çalgıcıya dedi ki: “Senin bu ağlaman, aklının başında olduğuna delâlet eder.