ما چرا چون مدعی پنهان کنیم ** بهر ناموس مزور جان کنیم‌‌

Niçin bunu, dâvacı şeyh gibi gizleyelim? Neden fayda olmadığı halde utanıp arlanarak can çekişelim?”

صبر فرمودن اعرابی زن خود را و فضیلت صبر و فقر بیان کردن با زن‌‌

Bedevinin, karısına sabretmesini buyurması ve ona sabır ve yoksulluğun faziletini söylemesi

شوی گفتش چند جویی دخل و کشت ** خود چه ماند از عمر افزون‌‌تر گذشت‌‌

Kocası dedi ki: “Daha ne vakte kadar gelir ve mahsul arayıp duracaksın; zaten ömrümüzden ne kaldı ki? Çoğu geçip gitti.

عاقل اندر بیش و نقصان ننگرد ** ز آن که هر دو همچو سیلی بگذرد

Akıllı kişi, artığa, eksiğe bakmaz; çünkü ikisi de sel gibi geçer.

خواه صاف و خواه سیل تیره رو ** چون نمی‌‌پاید دمی از وی مگو 2290

Sel ister sâf olsun, ister bulanık... Mademki baki değildir, ondan bahsetme?

اندر این عالم هزاران جانور ** می‌‌زید خوش عیش بی‌‌زیر و زبر

Bu âlemde binlerce canlı, sıkıntısız, hoş bir halde yaşamakta, geçinip gitmektedir.

شکر می‌‌گوید خدا را فاخته ** بر درخت و برگ شب ناساخته‌‌

Üveyk kuşu, geceki rızkı henüz meydanda olmadığı halde ağaçta Tanrıya şükreder.

حمد می‌‌گوید خدا را عندلیب ** کاعتماد رزق بر تست ای مجیب‌‌

Bülbül “Ey duaya icabet eden Tanrı, rızık hususunda itimadımız sana” diye Tanrıya hamdeyler.

باز دست شاه را کرده نوید ** از همه مردار ببریده امید

Doğan, rızkını padişahın elinden umduğundan bütün pis şeylerden ümidini kesmiştir.

همچنین از پشه‌‌گیری تا به پیل ** شد عیال الله و حق نعم المعیل‌‌ 2295

Böylece sivrisinekten tut da file kadar bütün mahlûkat Tanrı ailesidir; Hak da ne güzel aile reisi.

این همه غمها که اندر سینه‌‌هاست ** از بخار و گرد بود و باد ماست‌‌

Gönlümüzdeki bütün bu gamlar, heva ve hevesimizin, varlığımızın tozundan, dumanından meydana gelir.

این غمان بیخ کن چون داس ماست ** این چنین شد و آن چنان وسواس ماست‌‌

Bu kökümüzü söken gamlar, ömrümüzün orağına benzer. Bu böyle oldu kuruntuları da vesveselerimizdir.

دان که هر رنجی ز مردن پاره‌‌ای است ** جزو مرگ از خود بران گر چاره‌‌ای است‌‌

Bil ki her hastalık ölümden bir parçadır. Çaresi varsa, ölümün bir cüz’ünü kendinden kov!

چون ز جزو مرگ نتوانی گریخت ** دان که کلش بر سرت خواهند ریخت‌‌

Ölümün bir cüz’ünden bile kaçamadığın halde onun hepsini başından aşağıya dökecekler, bunu iyice bil!

جزو مرگ ار گشت شیرین مر ترا ** دان که شیرین می‌‌کند کل را خدا 2300

Ölümün cüz’ü olan hastalık sana taht geliyorsa bil ki Tanrı küllü, yani ölümü de sana tatlılaştırır.

دردها از مرگ می‌‌آید رسول ** از رسولش رو مگردان ای فضول‌‌

Hastalıklar, ölümden elçi olarak gelmektedir; ey boşboğaz, ölümün elçisinden yüz çevirme!

هر که شیرین می‌‌زید او تلخ مرد ** هر که او تن را پرستد جان نبرد

Tatlı yaşayan, sonunda acı öldü. Ten kaydında olan canını kurtaramadı.

گوسفندان را ز صحرا می‌‌کشند ** آن که فربه تر مر آن را می‌‌کشند

Koyunları kırdan sürer getirirler; hangisi daha besli ise onu keserler.

شب گذشت و صبح آمد ای تمر ** چند گیری این فسانه‌‌ی زر ز سر

Gece geçti, sabah oldu. Sen ne vakte kadar bu altın masalını yeni baştan söyleyip duracaksın?

تو جوان بودی و قانع‌‌تر بدی ** زر طلب گشتی خود اول زر بدی‌‌ 2305

Gençken daha kanaatliydin; şimdi altın istiyorsun, halbuki sen önceden altındın.

رز بدی پر میوه چون کاسد شدی ** وقت میوه پختنت فاسد شدی‌‌

Üzümlerle dolu bir asmaydın; nasıl oldu da kesada uğradın; üzümün tam olacakken bozulup gittin?

میوه‌‌ات باید که شیرین‌‌تر شود ** چون رسن تابان نه واپس‌‌تر رود

Meyvanın günden güne daha tatlı olması lâzım.İp eğirenler gibi gerisin geriye gitmenin lüzumu yok!

جفت مایی جفت باید هم صفت ** تا بر آید کارها با مصلحت‌‌

Sen bizim eşimizsin; işlerin başarılması için eşlerin aynı huyda olmaları lâzımdır.

جفت باید بر مثال همدگر ** در دو جفت کفش و موزه در نگر

Eşlerin birbirine benzemesi lâzım. Ayakkabı ve mestin çiftlerine bir bak!

گر یکی کفش از دو تنگ آید بپا ** هر دو جفتش کار ناید مر ترا 2310

Ayakkabının bir teki ayağa biraz dar gelirse ikisi de işine yaramaz.

جفت در یک خرد و آن دیگر بزرگ ** جفت شیر بیشه دیدی هیچ گرگ‌‌

Kapı kanadının biri küçük, diğeri büyük olur mu? Ormandaki aslana kurdun çift olduğunu hiç gördün mü?