ز آن که درویشان ورای ملک و مال ** روزیی دارند ژرف از ذو الجلال‌‌

حق تعالی عادل است و عادلان ** کی کنند استمگری بر بی‌‌دلان‌‌

آن یکی را نعمت و کالا دهند ** وین دگر را بر سر آتش نهند 2355

آتشش سوزا که دارد این گمان ** بر خدای خالق هر دو جهان‌‌

فقر فخری از گزاف است و مجاز ** نی هزاران عز پنهان است و ناز

از غضب بر من لقبها راندی ** یارگیر و مار گیرم خواندی‌‌

گر بگیرم بر کنم دندان مار ** تاش از سر کوفتن نبود ضرار

ز آن که آن دندان عدوی جان اوست ** من عدو را می‌‌کنم زین علم دوست‌‌ 2360

از طمع هرگز نخوانم من فسون ** این طمع را کرده‌‌ام من سر نگون‌‌

حاش لله طمع من از خلق نیست ** از قناعت در دل من عالمی است‌‌

بر سر امرودبن بینی چنان ** ز آن فرود آ تا نماند آن گمان‌‌

چون که بر گردی و سر گشته شوی ** خانه را گردنده بینی و آن توی‌‌

در بیان آن که جنبیدن هر کسی از آن جا که وی است هر کس را از چنبره‌‌ی وجود خود بیند، تابه‌‌ی کبود آفتاب را کبود نماید و سرخ سرخ نماید چون تابه از رنگها بیرون آید سپید شود از همه تابه‌‌های دیگر او راست‌‌گوتر باشد و امام باشد

دید احمد را ابو جهل و بگفت ** زشت نقشی کز بنی هاشم شگفت‌‌ 2365

گفت احمد مر و را که راستی ** راست گفتی گر چه کار افزاستی‌‌

دید صدیقش بگفت ای آفتاب ** نی ز شرقی نی ز غربی خوش بتاب‌‌

گفت احمد راست گفتی ای عزیز ** ای رهیده تو ز دنیای نه چیز

حاضران گفتند ای صدر الوری ** راست گو گفتی دو ضد گو را چرا

گفت من آیینه‌‌ام مصقول دست ** ترک و هندو در من آن بیند که هست‌‌ 2370

ای زن ار طماع می‌‌بینی مرا ** زین تحری زنانه برتر آ

این طمع را ماند و رحمت بود ** کو طمع آن جا که آن نعمت بود

امتحان کن فقر را روزی دو تو ** تا به فقر اندر غنا بینی دو تو

صبر کن با فقر و بگذار این ملال ** ز آن که در فقر است عز ذو الجلال‌‌

سرکه مفروش و هزاران جان ببین ** از قناعت غرق بحر انگبین‌‌ 2375

صد هزاران جان تلخی کش نگر ** همچو گل آغشته اندر گل شکر

ای دریغا مر ترا گنجا بدی ** تا ز جانم شرح دل پیدا شدی‌‌