نفس همچون زن پی چاره‌‌گری ** گاه خاکی گاه جوید سروری‌‌

عقل خود زین فکرها آگاه نیست ** در دماغش جز غم الله نیست‌‌

گر چه سر قصه این دانه ست و دام ** صورت قصه شنو اکنون تمام‌‌

گر بیان معنوی کافی شدی ** خلق عالم عاطل و باطل بدی‌‌

گر محبت فکرت و معنیستی ** صورت روزه و نمازت نیستی‌‌ 2625

هدیه‌‌های دوستان با همدیگر ** نیست اندر دوستی الا صور

تا گواهی داده باشد هدیه‌ها ** بر محبتهای مضمر در خفا

ز آن که احسانهای ظاهر شاهدند ** بر محبتهای سر ای ارجمند

شاهدت گه راست باشد گه دروغ ** مست گاهی از می و گاهی ز دوغ‌‌

دوغ خورده مستیی پیدا کند ** های و هوی و سر گرانیها کند 2630

آن مرایی در صیام و در صلاست ** تا گمان آید که او مست ولاست‌‌

حاصل افعال برونی دیگر است ** تا نشان باشد بر آن چه مضمر است‌‌

یا رب آن تمییز ده ما را به خواست ** تا شناسیم آن نشان کژ ز راست‌‌

حس را تمییز دانی چون شود ** آن که حس ینظر بنور الله بود

ور اثر نبود سبب هم مظهر است ** همچو خویشی کز محبت مخبر است‌‌ 2635

نبود آن که نور حقش شد امام ** مر اثر را یا سببها را غلام‌‌

یا محبت در درون شعله زند ** زفت گردد وز اثر فارغ کند

حاجتش نبود پی اعلام مهر ** چون محبت نور خود زد بر سپهر

هست تفصیلات تا گردد تمام ** این سخن لیکن بجو تو و السلام‌‌

گر چه شد معنی در این صورت پدید ** صورت از معنی قریب است و بعید 2640

در دلالت همچو آب‌‌اند و درخت ** چون به ماهیت روی دورند سخت‌‌

ترک ماهیات و خاصیات گو ** شرح کن احوال آن دو ماهرو

دل نهادن عرب بر التماس دل بر خویش و سوگند خوردن که در این تسلیم مرا حیلتی و امتحانی نیست‌‌

مرد گفت اکنون گذشتم از خلاف ** حکم داری تیغ بر کش از غلاف‌‌

هر چه گویی من ترا فرمان‌‌برم ** در بد و نیک آمد آن ننگرم‌‌

در وجود تو شوم من منعدم ** چون محبم حب یعمی و یصم‌‌ 2645